ریخت شناسی حکایت های گلستان سعدی (بر اساس الگوی پیشنهادی پاول وهویلین)

ریخت شناسی داستان پاول وهوویلین، یکی از الگوهای روایت شناسی داستان های قهرمان محور به حساب می آید که به نوعی تخلیصی از روایت شناسی داستان پراپ است. بر این اساس، هر داستان قهرمان محور دارای مراحل پنجگانه (احساس کمبود و نقصان از سوی قهرمان، انگیزش برای جبران آن، مواجهه با یاریگر، رویارویی با آزمون، پاداش) است که شاکله و ساختار روایی آن ها می تواند دیدگاه و هدف نویسنده را آشکار کند. گلستان سعدی به عنوان یک اثر تعلیمی، هشت حکایت منطبق با الگوی پیشنهادی وهویلین در باب اول است. همه قهرمان ها، انسان و مرتبط با واژه معنای دربارند که با چالشی روحی، جسمی و موقعیتی، البته ناخواسته، رویارو شده اند. یاریگرهایی از نوع ترکیبی، «انسان و موقعیت»، به ویژه طبقه طبیبان آن ها را همراهی می کنند. پس از آن، در آزمونی صفات والای انسانی فرد مانند (درایت، صبر، فراست، وفاداری، رفاقت و وارستگی و مناعت طبع) سنجیده می شود. تمام قهرمان ها با سربلندی از آن بیرون می آیند و خواسته ای که زمینه ساز حرکت بود، با همان کیفیت متصور یا بیش از آن، حاصل می شود. بر این اساس، سعدی با پردازش حکایت های قهرمان محور در فضایی واقع گرایانه، هر انسانی را قهرمان روایت زندگی خود معرفی می کند و از ژانر قهرمانانه در راستای اهداف ادبیات تعلیمی بهره می برد.

Keywords:

ریخت شناسی , پاول وهویلین , گلستان سعدی , روایت شناسی داستان , الگوهای روایت شناسی