مطالعه فون و فعالیت پشه خاکی ها در کانون لیشمانیوز جلدی دهستان قنوات استان قم، سال ۱۳۹۱

مقدمه: لیشمانیوز جلدی یکی از بیماری های عفونی شایع در بسیاری از مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان محسوب می شود که انتقال آن بوسیله پشه خاکی های ماده آلوده صورت می گیرد. آگاهی از وضعیت اکولوژیکی پشه خاکی ها از جمله ترکیب گونه ای و فعالیت فصلی آنها، نقش اساسی در کنترل این بیماری دارد. این مطالعه با هدف تعیین فون و فعالیت ماهانه پشه خاکی ها در کانون لیشمانیوز جلدی منطقه قنوات صورت گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی بر روی پشه خاکی ها، طی سال ۱۳۹۱ در روستاهای انتخابی از منطقه قنوات استان قم، انجام شد. در این مطالعه هر ۱۵ روز یک بار، صید پشه خاکی از اماکن انسانی، حیوانی (داخلی) و خارجی (لانه جوندگان) با نصب ۱۸۰ عدد تله چسپان در ۳ روستا انجام می شد. پشه خاکی ها از اواخر فروردین تا اواخر آبان ماه جمع آوری و پس از تهیه اسلاید از آنها با کلیدهای معتبر تعیین هویت شده، فون و فعالیت فصلی آنها تعیین گردید. یافته های پژوهش: در این مطالعه،۵۹۴۰ عدد پشه خاکی (۲۰۷۹ عدد در اماکن داخلی و ۳۸۶۱ عدد در اماکن خارجی) شامل ۳ گونه از جنس فلبوتوموس، گونه های پاپاتاسی، سرژنتی و کوکازیکوس و ۴ گونه از جنس سرژانتومیا، گونه های سینتونی، دنتاتا، پاولووسکی و کلایدئی تعیین هویت شدند. ۶/۸۱ از پشه های صیدشده در اماکن داخلی، فلبوتوموس پاپاتاسی بود. پشه خاکی ها در این منطقه ۲ پیک فعالیت در اوایل خرداد و اواخر مردادماه داشتند. بحث و نتیجه گیری: پیک فعالیت پشه خاکی ها در این منطقه، اوایل خرداد و اواخر مردادماه بود. فلبوتوموس پاپاتاسی گونه غالب منطقه بود که ناقل احتمالی لیشمانیوز جلدی در این منطقه گزارش شد

Keywords:

Cutaneous leishmaniasis , Insect Vectors , Ghanavat , Qom