آنالیز کمی  کیفی ونحوه مدیریت  زباله های لابراتوارهای دندانسازی و مطبهای دندانپزشکی تجربی شهرهمدان- سال ۱۳۸۶

زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم ترین معضلات زیست محیطی، مواد زاید تولیدی در مراکز دندانپزشکی و دندانسازی است که به علت دارا بودن عوامل خطرناک، سمی و بیماری زا ازاهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه با هدف آنالیز کمی و کیفی و نحوه مدیریت زباله های تولیدی در لابراتوارهای دندانسازی و دندانپزشکی تجربی شهر همدان در سال ۸۶ انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، از ۲۴ لابراتوار دندانسازی موجود در شهر همدان، ۵ مرکزو از ۲۷ مطب دندانپزشکی تجربی نیز ۵ مطب به صورت تصادفی ساده انتخاب و از هر مطب سه نمونه در انتهای سه روز کاری متوا لی (روزهای یکشنبه، دوشنبه وسه شنبه هر هفته) برداشت شد. نمونه ها به صورت دستی جداسازی و به ۴۱ جزء مختلف تفکیک و با استفاده از ترازوی آزمایشگاهی توزین شدند. سپس اجزای توزین شده بر اساس ویژگی و پتانسیل خطرزایی دسته بندی شدند.یافته ها: میزان کل زباله سالیانه تولیدی درلابراتوارهای دندانسازی و مطب های دندانپزشکی تجربی شهر همدان به ترتیب برابر با ۷۹/۱۵۹۲۱ و۵۶/۸۶۷۷ کیلوگرم می باشد. سهم تولید زباله های شبه خانگی، بالقوه عفونی، شیمیایی و دارویی و   زباله های سمی در مطب های دندانپزشکی تجربی به ترتیب برابر با ۱۴/۹۱، ۱۴/۲ ، ۷/۶ و۰۲/۰ درصد می باشد. درلابراتوارهای دندانسازی زباله های تولیدی فقط شامل زباله های شبه خانگی(۴۷/۹۴ درصد) و زباله های شیمیایی و دارویی(۵۳/۶ درصد) می باشد و زباله های بالقوه عفونی و سمی در آنها تولید نمی شود.  اجزای اصلی تشکیل دهنده     زباله های تولیدی در این مراکز شامل ۲ جزء گچ قالب گیری و خمیر قالب گیری می شود که در مجموع بیش از ۸۰ درصد زباله را تشکیل می دهند. بنابراین جهت انجام برنامه های کاهش، جداسازی و بازیافت زباله در مراکز تولید آن می بایست بیشترین تمرکز را روی این اجزا داشت.نتیجه گیری: در رابطه با مدیریت بهینه زباله های تولیدی پیشنهاد بر این است که علاوه بر آموزش دندانپزشکان و دندانسازان جهت انجام فعالیت های مربوط به کاهش، جداسازی و یا بازیافت زباله در داخل مطب، جمع آوری، حمل و نقل و دفع هر کدام از بخش های زباله (زباله های سمی، شیمیایی و دارویی، بالقوه عفونی و شبه خانگی) به صورت جداگانه و مطابق با دستورالعمل ها و ضوابط مربوطه انجام گیرد

Keywords:

potentially infectious wastes , domestic type wastes , chemical and pharmaceutical wastes , toxic wastes , Dentistry laboratories wastes , practical dentist wastes