شبیه سازی خط سیر چند نمونه از طوفان های گرد و غبار شدید استان کرمانشاه از دیدگاه همدید و مدل HYSPILT

فراوانی و شدت طوفان های گرد و غبار در سال های اخیر افزایش یافته و پیامدهای مختلف اقتصادی و اکولوژیکی را باعث شده است. این تحقیق به منظور تحلیل همدیدی و شناسایی منابع گرد و غبار استان کرمانشاه با استفاده از مدلHYSPILT و سیستم های گردشی جو در سطوح مختلف انجام گرفت. بررسی آماری سال های (۲۰۱۵-۲۰۰۷) نشان داد،از دو نمونه مطالعاتی، یکی از فراگیرترین پدیده گرد و غبار در ماه ژولای سال ۲۰۰۹ رخ داده که حدود سه روز(۳/۷/۲۰۰۹ تا ۵/۷/۲۰۰۹) دید افقی را در اکثر ایستگاه های مورد مطالعه به کمتر از ۵۰۰ متر کاهش داده است. به منظور رسیدن به هدف ذکر شده ابتدا با استفاده از داده های جوی سطح بالا شامل ارتفاع ژئوپتانسیل ترازهای۸۵۰،۱۰۰۰ و ۵۰۰ هکتوپاسکال، باد مداری و نصف النهاری نقشه های گردشی جو با ترسیم در محیط GRADS ، مورد بررسی قرار گرفت، و همچنین برای تعیین مسیر حرکت ذرات غباری در ۴۸ ساعت قبل از وقوع پدیده گرد و غبار، مدلسازی با روش ردیابی پسگرد و جلو گرد در سه سطح ارتفاعی اجراء شد. با بررسی الگوهای جوی طی روزهای طوفان می توان نتیجه گرفت که عامل اصلی ناپایداری های جوی منجر به طوفان گرد و غبار در لایه زیرین وردسپهر و در تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال شکل گرفته است. بنابراین در لایه پایین وردسپهر وجود یک مرکز کم ارتفاع بر روی شمال عربستان و ادامه آن با مرکز کم ارتفاع پاکستان و گسترش غرب سوی زبانه این کم ارتفاع سبب ایجاد شیو ارتفاعی و شیو فشاری شدید بر روی منطقه شده و بر شدت جریانات سطح زمین افزوده است. همچنین مطالعه مسیرهای انتقال ذرات از خروجی مدل نشان داد که بطور کلی کانون های گرد و غبار در طی روزهای وقوع طوفان شامل مناطق:۱- شمال، شمال شرق و جنوب شرقی عراق۲- شمال عربستان۳- شمال شرق و مرکز سوریه۴- نواحی جنوبی ترکیه۵- نواحی مرکزی و جنوب غربی ایران می باشد. همچنین رهگیری جریان باد با روش جلوگرد نشان داد که بسته های هوا و توده های گرد و غبار همراه آنها، عمدتا پس از گذر از استان های همدان،مرکزی،قم، تهران به نواحی شمالی سمنان و خراسان خواهند رسید.

Keywords:

کرمانشاه , گرد و غبار , شرایط همدیدی , منشاء یابی , مدل HYSPILT