بررسی تاثیر آموزش رژیم غذایی بر تغییرات فشار خون، وزن و برخی فاکتورهای بیوشیمیایی خون در بیماران همودیالیزی: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

زمینه و هدف: تغذیه درست در میان بیماران همودیالیزی از مهم ترین عوامل افزایش طول عمر و کاهش بستری شدن در بیمارستان می باشد و گفته می شود مداخلات آموزشی در این خصوص بسیار تاثیر گذار است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش رژیم غذایی بر برخی فاکتورهای اثرگذار در بیماران همودیالیزی مراجعه کننده به بخش همودیالیز بیمارستان هاجر (س) شهرکرد انجام شد. روش بررسی: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۰ بر روی ۱۰۰ نفر از بیماران همودیالیزی که به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شده بودند انجام شد. برای بیماران مداخله آموزشی شامل آموزش رژیم غذائی مشتمل بر آموزش چهره به چهره همراه با ارائه جزوه آموزشی در دو جلسه طی یک ماه اجرا گردید. تغییرات وزن، فشار خون، کراتینین و اوره خون بیماران قبل از آموزش، دو هفته بعد ویک ماه بعد از آموزش اندازه گیری و اثر آموزش رژیم غذائی بر فاکتورهای ارزیابی شده قبل و بعد از مداخله مقایسه شد. یافته ها: میانگین سنی بیماران مورد مطالعه ۱۴/۱۵±۲۰/۵۶ سال در محدوده ۸۰-۱۳ سال بود. میانگین وزن بیماران یک ماه بعد از مداخله آموزشی (۵۴/۱۴±۶۶/۶۴ کیلوگرم) نسبت به قبل از مداخله (۱۰/۱۵±۵۰/۶۶ کیلوگرم) کاهش معنی داری نشان داد (۰۰۲/۰=P). میانگین فشار خون سیستولیک و دیاستولیک بیماران قبل از مداخله به ترتیب ۱۲/۱۸±۴۴/۱۵۲ و ۶۴/۷±۱۶/۸۸ میلی متر جیوه و یک ماه بعد از مداخله ۰۸/۱۳±۷۰/۱۲۸ و ۵/۷ ±۰۲/۷۹ بود؛ که این کاهش معنی دار گزارش شد (۰۰۱/۰=P). تغییرات میزان کراتینین و اوره خون بیماران، هر دو طی مطالعه کاهش یافت اما تنها میزان کاهش اوره خون معنی دار بود (۰۰۱/۰=P). نتیجه گیری: آموزش رعایت رژیم غذایی مناسب در این مطالعه توانست موجب کاهش وزن بیماران، بهبود سطح فشار خون و تعدیل فاکتورهای بیوشیمیایی خون شود؛ لذا اجرا و تداوم برنامه های آموزشی در این خصوص توسط مراقبین بهداشتی ضروری و حائز اهمیت می باشد.

Keywords:

Hemodialysis , Diet , Blood pressure , Body weight , همودیالیز , رژیم غذایی , فشار خون , وزن بدن