بررسی دیدگاه های مطهری درخصوص منابع حدیث

مراد از منابع حدیث در این نوشتار، متن های نوشته شده درباره گفتارها و رفتارهای پیامبر۲ و امامان معصومg است که از طریق راویان حدیث به دست ما رسیده است؛ چه این روایات از منابعی برآمده باشد که راویان و محدثان شیعی آن را فراهم آورده اند و چه از منابعی که راویان و محدثان سنی در گذر تاریخ دانش حدیث پدید آورده اند و چه این منابع از قبیل کتاب ها و جوامع حدیثی مشهور همانند کتب اربعه و صحاح سته باشد و چه جز آن، که در شمار منابع مشهور نیستند، و همچنین چه آن دسته از کتاب هایی باشد که به ویژه در دانش فقه به کار گرفته می شود و چه آن ها که منابعی درخور برای انتقال حکمت و اخلاق دینی است. در همه این موارد، هدف آن است که دیدگاه مطهری به عنوان متفکری دین اندیش و برخاسته از حوزه های علمی شیعه، درباره اصالت و صحت اسناد و درستی مضامین این گونه متون بازخوانی شود. برای این کار، تقریبا همه آثار شهید مطهری در زمینه های گوناگون و در موارد کلی و جزئی، درباره منابع متقدم و متاخر واکاوی شده است تا سرانجام به نگرش کلی این اندیشمند درباره حدیث، به مثابه منبع دین شناسی دست یازیده شود. درخور نگرش آن است که او بدون پیش داوری و تعصب رایج در میان فرقه های اسلامی و به گونه یکسان به منابع شیعی و سنی و گاه به گونه تطبیقی، روی آورده است و فارغ از اختلاف های علمی و روش شناختی کوشیده است در تداوم مکتب اصولی آیت الله بروجردی، نگرشی تقریبی و مثبت به هر دو دسته منابع داشته باشد و گرایش های گروهی و فرقه ای را در این عرصه وانهد تا نگرش جامع تری به منابع دین شناسی از خود نشان دهد. در این پژوهش، عنوان هایی به کاوش گرفته شده است که قلمروی گسترده از مباحث حدیث شناختی را پوشش می دهد، چونان تاریخ پیدایش حدیث، تدوین و روند تکامل این دانش، جوامع حدیثی، سنجش منابع شیعه و سنی در مضمون و سند، آسیب شناسی آن دو و شماری دیگر که رهیافتی جامع فرامی نماید و حدیث پژوهی را غنا می بخشد.

Keywords:

منابع حدیث , مطهری , صحت سندی , صحت مضمونی , کتب اربعه , صحاح سته