معاصرسازی و بازآفرینی تزئینات معماری ایرانی دوره اسلامی

تزئینات نخستین ساختار نشانه ای در فرآیند درک معماری هستند. تزئینات درواقع واسطی میان معماری و جامعه هستند، که همواره با یکدیگر در شرایط و بستر فرهنگی خاص در گفتمان دوطرفه بوده-اند. لذا مناسب ترین عنصر جهت برقراری گفتمان در دوره معاصر می باشند. تحولات نمایی معاصر، چشم انداز هنر و معماری را تحت تاثیر قرار داده و ابزارهای دیجیتال فرصت های جدیدی را برای آثار و مفاهیم اصیلی همچون تزئینات ارائه می دهند. در این شرایط، مفاهیم اصیل تنها در صورت تطابق با نیازها و سلایق معاصر قادر به ادامه حیات خواهند بود که این تطابق با معاصر سازی، بازآفرینی و نوزایی امکان پذیر خواهد بود. لازمه نوزایی شناخت بستر است و بستر تزئینات در سه حوزه هندسی، ساختاری و تاریخی قابل تبیین است. این مقاله در ابتدا به گونه شناسی این سه حوزه می پردازد و سپس رویکردهایی را برای معاصر سازی هرکدام ارائه می دهد. در گام اول، گونه شناسی هندسی تزئینات با بررسی نقاط شکل دهنده چندضلعی های پایه بررسی می گردد و استفاده از الگوریتم هایی جهت بازتعریف روابط پارامتریک این نقاط، امکان نوزایی هندسی تزئینات را فراهم می نماید. در گام دوم، با توجه به آن که هویت ساختاری معماری ایرانی همگام با مصالح نوین و پیشرفت فن های ساخت تغییر کرده، گونه شناسی ساختاری جهت بازتعریف تزئینات مبتنی بر روند ساخت دیجیتال بررسی شده است. همگام با گام سوم، علاوه بر بیان گونه شناسی تاریخی تزئینات، به معرفی یک نمونه موفق از آثار معماری معاصر در زمینه معاصرسازی و نوزایی تزئینات پرداخته شده است.