جایگاه نقش خورشید در سفالینه های میبد

سفال به عنوان نخستین کتاب مصور، از دیرباز بستری بوده برای نمایش احساس و بیان اندیشه های انسان، پایدازی و ماندگاری فرهنگی. این نقوش از دیرباز بر بستر سفالینه هایی از هزاره های پیشین تا روزگاران پس از اسلام نمادی است تا از امتداد فرهنگ قوم ایرانی و ره آوردی برای هنرمندان امروز که آرمانشان ماندگاری و احیای تاثیرات مثبت و کارایی است که در گزشته بدان رسیده اند. از میان این نقوش آنچه بیش از همه به چشم می خورد نقش خورشید (چلیپا) است، که به باور بسیاری از پژوهشگران ریشه در آیین ها و سنت های باستانی و اساطیر کهن این سرزمین دارد. این نقش با وجود سادگی، از تنوع و بدعت فراوانی برخوردار است. میبد یک منظقه کویری است که خورشید مظهر روشنایی بوده است. به خاطر مذهب مردم منطقه که زرتشتی بوده اند خورشید در بین آنها مقدس بوده، نقش خورشید خانم از این فرهنگ گرفته شده است. طرح خورشید خانم در بعضی مساجد و اماکن عمومی به اشکال مختلف دیده می شود. عدد هفت در بین مردم طبق اعتقادات آنها عدد مقدسی شمرده می شد. به همین دلیل خطوط تشعشعات دور خورشید را هفت خط تشکیل می داده است. دلیل ترسیم خورشید با چهره زن را می توان اینگونه توجه کرد که این تصویر همان تصویر ایزد بانوی مهر در اصل ایزدی است شریک در فرمانروایی جهان، برکت بخش و حامی پیمان.

Keywords:

خورشید خانم , نقش , سفالینه , انتزاع , نماد