بررسی تاریخی نحوه بهره برداری سنتی رودخانه گرمابدشت استان گلستان و نقش احداث سد کوثر در پایاب آن

رشد روز افزون جمعیت و توسعه شهرها در سالهای اخیراز یک طرف و محدودیت منابع آب از طرف دیگر ضرورت استفاده بهینه از منابع آب موجود را با لحاظ حقوق حقآبه بران قدیمی اجتناب ناپذیر می کندمدیریت این موضوع در مناطق نزدیکبه شهرها که دارای تراکم جمعیتی بالاو همراه باساختار اجتماعی روستایی بوده ، از مشکلات بیشتری برخودار است.یکی از زیرحوضه های قدیمی در استان گلستان محدوده رودخانه گرمابدشت از حوزه آبریز قره سو می باشد ، این حوضه با قدمت دیرینه و سابقه تاریخی در قسمت شرقی مرکز استان گلستان (گرگان)قرار داشته و بلحاظ مناظر طبیعی و پوشش جنگلی و ارتفاعات سر به فلک کشیده یکی از مناطق دیدنی استان می باشد.شبکه سنتی موجود در این منطقه شامل روستا های دودانگه ، اصفهانکلاته ، نصرآباد ،جلین و نومل و اراضی تحت پوشش آن شامل یکی از نسقهای قدیمی منطقه می باشد و علیرغم تغییرات گسترده در توسعه بهره برداری منابع آب زیرزمینی و سطحی کماکان در حال بهره برداری می باشد. احداث سد کوثر در این حوضه و توسعه بهره برداری از آب زیرزمینی آبخوان منطقه جهت تامین بخشی از آب شرب درازمدت شهر گرگان از مسائل قابل توجه بوده که در این حوضه آبریز تاثیراتی رادر روند بهره برداری شبکه سنتی ایجاد نموده است.در این مقاله تلاش شده است با بررسی حوضه و تغییرات جدید حادث شده نقش مدیریت سنتی آب و مشارکت مردمی و سطوح تصمیم گیری منابع آب با حضور ذینفعان در قالب تشکیل تعاونی تولید روستایی منطقه مورد بررسی قرار گیرد ، استفاده توامان آب سطحی و زیرزمینی با لحاظ توسعه پایدار و حفظ محیط ریست و استفاده از سایرپتانسیلهای موجود از دیگر اهداف این تحقیق است. شرکت تعاونی تولید کوثر گلستان در حال حاضر از معدود شرکتهای تعاونی است که ضمن توزیع آب شبکه مدرن مسائل مربوط به توزیع آب حقابه روستاهای منطقه را با مشارکت و تعامل ذینفعان پیگیری می کند.