چالش های دین و موسیقی در ایران معاصر (۱۳۵۰ تا ۱۳۹۶)؛ پژوهشی تاریخی

این مقاله دیدگاه حکومت نسبت به موسیقی ایران معاصر و نیز نسبت بین دین و هنر را طی سال های ۱۳۵۰ الی ۱۳۹۶ را موردبحث قرار می دهد. بدین منظور، رابطه دو نهاد دین و هنر از منظر جامعه شناسی دین و جامعه شناسی هنر مورد بررسی قرار گرفت. در این مقاله از دو رویکرد کیفی استفاده شد: ۱. روش تاریخی که ابزار آن اسناد تاریخی (روزنامه‍ها) و تاریخ شفاهی (مصاحبه با نخبگان) است؛ و ۲. روش تحلیل آمارهای موجود که ابزار آن در اینجا آمارهای موجود و منتشر شده توسط دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. تحقیق از نظر نوع داده، جزء تحقیقات تاریخی است. داده‍های لازم شامل سه دسته داده‍های چاپ شده در مطبوعات کشور از ۱۳۵۰ الی ۱۳۹۶، داده‍های مربوط به مصاحبه‍شوندگان و داده‍های مربوط به آمار منتشر شده توسط دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۱۳۶۰ الی ۱۳۹۶ است. نتایج نشان داد که اطلاعات مربوط به جراید، مصاحبه‍ها و آمار دفتر موسیقی نسبت به وضعیت موسیقی از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۹۶ در یک راستا قرار دارد، به‍طوری که در دهه شصت به دلیل نگاه دینی حاکم بر کشور، موسیقی کاملا تضعیف شد. تحقیق حاضر با بررسی سه گروه از داده‍ها نشان داد که چالش بین دو نهاد دین و هنر در ایران معاصر در چه مرحله‍ای است. این چالش، گاه به موضع گیری های شدید نیروهای فعال و موثر در این دو نهاد اجتماعی علیه یک دیگر منجر شده است. اما به تدریج نیروهای هنری به‍دنبال رهایی از سلطه‍ نهادهای دینی و درصدد کسب استقلال اند.

Keywords:

موسیقی , محافظت گرایی دینی , ترمیم گرایی دینی و بازسازی گرایی دینی