بررسی تاثیر اشعه ماوراء بنفش بر پاسخهای فیزیولوژیکی رقمهای مختلف گیاه تربچه (Raphanus sativus L. )

 اشعه ماوراء بنفش به عنوان یکی از عوامل مهم محیطی تنش­زا، اثرات زیانباری بر فرایندهای فیزیولوژیکی و رشد گونه­های گیاهی دارد. گیاهان از طریق وابستگی به سازوکارهای خاص فیزیولوژیکی با این عوامل تنش زا که موجب تولید گونه­های فعال اکسیژن­دار در سلول­های گیاهی می شود، مقابله می کنند. به منظور بررسی تاثیرتنش اشعه ماورائ بنفش (UV-C) بر پاسخ های مختلف فیزیولوژیکی در گیاه تربچه (Raphanus  sativus L.) که گیاهی یک ساله و متعلق به تیره براسیکاسه است، صورت گرفت. این پژوهش به صورت آزمایش گلدانی در قالب طرح بلوک­های کاملا تصادفی با کشت هیدروپونیک  بذرهای سه رقم  مختلف گیاه تربچه ( قرمز، سیاه و سفید) انجام شد. گیاهچه­ها بعد از گذشت دو هفته، در قالب تکرارهای معین، به مدت ۱۰ روز و به مدت ۳ دقیقه/ روز با دوز روزانه ۱۲ کیلوژول بر متر مربع تحت تیمار اشعه ماورائ بنفش (UV-C) قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در هر سه رقم مورد مطالعه پرتو UV-C باعث کاهش وزن خشک ساقه و ریشه و نیز کاهش سطح برگ شد، هم چنین میزان  رنگیزه های فتوسنتزی ( کلروفیل a، b و کل )، میزان قندها و پروتئین های محلول کاهش یافت. میزان فنول کل، آمینواسید کل و ترکیبات جاذب UV مانند آنتوسیانین ها و فلاونوئیدها در اثر تنش اشعه ماورائ بنفش (UV-C) افزایش یافتند. نتایج این تحقیق نشان داد که رقم تربچه قرمز در برابر این تنش از لحاظ تغییر در میزان متابولیت های سنجش شده دارای بیشترین سازگاری نسبت به دو رقم دیگر بود.

Keywords:

Anthocyanins , ultraviolet radiation , Physiological responses , Radish , Stress , flavonoids , آنتوسیانین ها , اشعه ماوراء بنفش , پاسخ های فیزیولوژیکی , تربچه , تنش , فلاونوئید ها