سیر و سلوک از دیدگاه فیض کاشانی و ابوحامد غزالی

فیض کاشانی فقیه، محد ث، مفسر، فیلسوف، و عارف بزرگ امامیه در سده یازدهم هجری و ابوحامد محمد غزالی فیلسوف، متکلم، فقیه و از بزرگ ترین علمای عرفان مسلک سده پنجم هجری، هر دو در آثار خود، به چگونگی عبادت خداوند و سیر وسلوک به سوی حضرت حق پرداخته اند. فیض به دلیل پایبندی شدید به شریعت وارده از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) و ابوحامد به دلیل اعتقاد راسخ به طریقت صوفیه و پیروی از طریقه صوفیان، هر یک روشی خاص در چگونگی مجاهده، ریاضت نفس و عبادت خداوند متعال و به طور کلی در سیر و سلوک ارائه داده اند. این دو عارف با وجود اختلاف نظر شدید در چگونگی مجاهده با نفس و ریاضت مرید در ابتدای راه سیر وسلوک، نقاط مشترکی در چگونگی روی آوردن سالک به سوی خداوند و خالی کردن دل از ماسوی الله با یکدیگر دارند. این مقاله به بررسی و تحلیل نقاط اختلاف و اشتراک فیض و غزالی در این باره می پردازد.

Keywords:

سیر و سلوک , عبادت خداوند , پیر و راهنما , فیض کاشانی , ابوحامد غزالی