رشد تاریخ نگاری در قلمرو تمدن اسلامی

هدف اصلی دانش تاریخ نگاری، ثبت کارنامه فرهنگی ملت ها یا به عبارتی تحول علمی و عملی بشر در زمینه نگارش پیشینه خود در راستای تکاپو برای شناخت هویت خویشتن و تفسیر جهان می باشد. از آن جا که تدوین تاریخ ترسیم سرگذشت حیات و جوشش یک قوم و ملت است؛ فرهنگ و تمدن درخشان و پویای اسلام نیز از پرداختن به این معرفت و پویش غافل نبوده و کوشندگان عرصه فرهنگ و مدنیت ایرانی اسلامی با هدف به تصویر کشیدن زمینه های پیدایش، بستر حرکت، عوامل و موانع، چگونگی روابط و سایر شئون و مظاهر زندگی، تفکر و سرنوشت جامعه بزرگ مسلمانان، آثار گران سنگی را به وجود آورده اند. این جستار می کوشد تا با نگاهی اجمالی به روند تحولات تاریخ نویسی در تمدن اسلامی، زمینه ها و نتایج شکوفایی دانش تاریخ و تاریخ پردازی را در جهان اسلام و به ویژه حوزه فرهنگ ایران عهد اسلامی، مورد کنکاش و بررسی قرار دهد. ارائه تصویری از روند تحولات تاریخ نگاری اسلامی ایرانی، می تواند نکات قوت و ضعف این دانش و فن را روشن سازد و زمینه های باقیمانده و بایسته برای پژوهش های بیشتر در این حوضه را به تصویر بکشاند.