شناسایی عوامل کالبدی اثرگذار در طراحی فرهنگسرای کودکان معلول در راستای ارتقا حس دلبستگی به مکان

معلولیت عبارت است از محرومیت و وضعیت نا مناسب یک فرد که پیامد ناتوانی است و مانع از انجام نقشی می شود که با توجه به شرایط سنی، جنسی، اجتماعی، فرهنگی و طبیعی برای فرد در نظر گرفته شده است. معلولین یکی از گروه های اجتماعی آسیب پذیر جامعه محسوب می شوند که به دلیل ناتوانی های خود به مرور زمان از سوی جامعه رانده می شوند. این مسئله در کنار نداشتن عزت نفس در خود شخص باعث بروز بیماری های روانی از جمله افسردگی خواهد شد. از آنجا که دوران کودکی نقش مهمی در شکل گیری شخصیت کودک و عزت نفس او دارد طراحی فضاهای متناسب برای کودکان معلول به نحوی که سبب تشویق حضور آنها بر اساس مولفه های دلبستگی به مکان گردد می تواند این مشکل را در افراد معلول تقلیل دهد. حس مکان، عاملی است که در شکل گیری هویت انسان تاثیر به سزایی دارد. بخش مهمی از هویت هر فرد در دوران کودکی و با توجه به تصویر های ذهنی و خاطرات جمعی و مکانی وی پایه ریزی می شود؛ به گونه ای که زمینه ساز بسیاری از روحیات و ویژگی های فردی و اجتماعی همچون کاهش اضطراب، دستیابی به عزت نفس و روحیه جمعی و تعاملی و غیره در افراد جامعه خواهد بود.در این تحقیق برای یافتن پاسخ سوال مولفه های اثر گذار در ایجاد دلبستگی به مکان در کودکان معلول در طراحی فرهنگسرا چیست؟ ابتدا با مطالعات کتابخانه ای به صورت تحلیلی–توصیفی، مشکلات کودکان معلول در جامعه استخراج و مولفه های دلبستگی به مکان در راستای طراحی فضای متناسب کودکان معلول استخراج گردید سپس با برسی نمونه یک فرهنگسرای موجود و تحلیل آن بر اساس مولفه های به دست آمده مفاهیم به صورت کاربردی بررسی گردید. نتایج حاکی از آن است که عوامل کالبدی چون، دسترسی مناسب، محصوریت فضا، نور، کاهش مرز درون و بیرون و عوامل مشارکتی چون، طراحی فضاها و مبلمات منعطف و عوامل فعالیتی جون طراحی فضاهای بازی به نحوی که کودک معلول و عادی بتوانند در کنار هم بازی کنند از مهمترین مولفه ها به شمار می رود.

Keywords:

کودکان معلول جسمی , حس دلبستگی به مکان , تعلق خاطر , فرهنگسرا , معلول