شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر توسعه پایدار شهری با روش AHP (مطالعه موردی: شهر بندرعباس)

بشر امروزی در اثر برهم زدن توازن زندگی، عدم توجه به فاکتورهای محیطی و بومی به بحرانی عظیم گرفتارشده است و خود را در مواجهه با آینده ای مبهم می بیند. این امر سبب شکل گیری تدریجی رویکردی به نام توسعه پایدار شده که هدف اصلی آن، تامین نیازهای اساسی، بهبود سطح زندگی، اداره بهتر اکوسیستم ها است. بدون شک بحث از پایداری و توسعه پایدار بدون توجه به شهرها و شهرنشینی بی معنی خواهد بود. فقر، تخریب محیط زیست، فقدان خدمات شهری، نزول زیربناهای موجود، فقدان دسترسی به زمین و سرپناه ازجمله بحران های مربوط به رشد جمعیت در شهرها هستند. شهر بندرعباس به واسطه وجود بندرها و همچنین صادرات واردات کالا رشد و توسعه بی سابقه ای را یافته است. از طرفی مهاجرت از سایر استان ها به این شهر سبب گسترش شهر و ایجاد محلات حاشیه ای و فرسوده شدن بافت قدیمی این شهر شده است که این محلات توسعه پایدار را در شهر بندرعباس به چالش کشیده اند؛ بنابراین، شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه پایداری شهری یک مسئله راهبردی بوده و در درازمدت دارای پیامدهای شگرف و بااهمیتی در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، بهداشت و سلامت است. برای تحقق هدف پژوهش الگوهای توسعه پایدار شهری در ۵ عنوان با ۲۳ متغیر انتخاب و دسته بندی شده اند. تحلیل داده ها نشان می دهد که از میان شاخص های اصلی، شاخص های کالبدی، مدیریتی، اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی به ترتیب دارای بیشترین اهمیت می باشند. نتایج یافته ها با استفاده از روش AHP نشان می دهد که بالاترین امتیاز وزن دهی مربوط به مدیریت بحران شهر با وزن ۰.۰۶۵ و پایین ترین امتیاز مربوط به رشد تورم با وزن ۰.۰۳۰ است. درنهایت راهبردهایی برای توسعه پایداری محیطی شهر بندرعباس معرفی شده است.

Keywords:

توسعه پایدار , ابعاد پایداری , توسعه پایدار شهری , تجزیه تحلیل سلسله مراتبی