آسیب شناسی و ارزیابی عملکرد شبکه پایش آب کشور

بحث پایش و نظام پایش در یک کشور جزو مباحث مهم آن کشور است. فرآیند نظارت با استفاده از: مشاهده، آماربرداری، اندازه گیری و ثبت داده، شناخت کمی و کیفی منابع آب برای برنامه ریزی و مدیریت منابع آب محقق می شود. البته طبق بررسی های انجام شده می توان اذعان نمود که علاوه بر مواردی که ذکر شد، موارد اساسی و مهم دیگری نیز در نظام پایش وجود دارد. پایش بلند مدت بدون انجام فرآیند ارزیابی، آسیبشناسی و بهینه سازی؛ منجر به عدم مدیریت صحیح دادههای خروجی، ناکارآمدی سیستم و سبب افزایش هزینه پایش می گردد. یکی از گام های ضروری در آسیبشناسی شبکه های پایش، تعیین وضعیت پارامترهای اندازه، وضعیت مدیریتی و فنی ایستگاه، بحث بودجه و مباحث هزینه ای، چالش های محیط زیستی، آلودگی و موارد اجتماعی آنها می باشد، البته موارد اشاره شده، با توجه به هدف و راهبرد شبکه پایش انتخاب می گردد. از این رو براساس موارد فوق در این پژوهش، ارزیابی عملکرد شبکه پایش کیفی رودخانه های کل کشور و نه فقط ایستگاه خاص و منتخب، جهت تعیین راهکار های جدید برای تعیین نقاط ضعف و چالش های شبکه ایستگاه های کیفی رودخانه ای انتخاب شده که با استفاده از مقایسه تطبیقی و روش های تصمیم گیری چندمعیاره مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از تدوین و تکمیل پرسش نامه منوط بر موضوع مورد مطالعه از نظر و تجربه کارشناسان مشغول و مطلع در این زمینه استفاده شد. برای این منظور برای پیشبرد اهداف پژوهش چهار معیار اصلی اعم از اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، مدیریتی و فنی که هر کدام دارای زیر معیار های تعیین شده، می باشند و نهایتا با استفاده از نرم افزار سوپردسیژن نتیجه گیری های خاص مشخص گردیده است. بر اساس نتایج این تحقیق بر مبنای چهار معیار اصلی اشاره شده کمترین میزان اهمیت برای زیرمعیار رشد اجتماعی و فرهنگ سازی در معیار اجتماعی می باشد که نشان دهنده پیشرفت سطح فکری و عمومی مردم در همه مناطق نسبت به گذشته می باشد که اثرات خود را بر ایستگاه نشان داده است و بیشترین اثر برای زیرمعیار کنترل و اطمینان از کیفیت داده ها در معیار مدیریتی و فنی بدست آمده است. کنترل و اطمینان از کیفیت داده ها نشان دهنده ضعف مدیریتی و عدم توجه به موارد وابسته به ایستگاه است که گام اولیه و مهم هر ایستگاه، متصدی آن ایستگاه است. زمانی که داده ها قابل استناد نباشند همه تلاش های صورت گرفته در هر بخش از ایستگاه از بین می رود. لذا با ارائه یک طرح و برنامه منسجم تلاش می کنیم تا در جهت تقویت همه ارکان نظام پایش رودخانه های ایران گامی موثر برداریم.

Keywords:

نظام پایش , ارزیابی عملکرد شبکه پایش کیفی رودخانه ای , نرم افزار سوپردسیژن , فرآیند نظارت