حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه»، در بوته اعتبارسنجی
Publish place: Studies on Understanding Ḥadīth، Vol: 8، Issue: 2
Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 548
This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MFHJ-8-2_010
تاریخ نمایه سازی: 23 دی 1400
Abstract:
آموزه «معرفت نفس»، یکی از مهم ترین اجزاء «نظام معرفتی و تربیتی اسلام» است؛ همان آموزه ای که در «گزاره های نقلی»، از آن با عنوان «فریضه هر مرد و زن مسلمان»، «مصداق علم نافع و برتر»، «برترین معرفت»، «رمز سعادت و نیکبختی» و «امری ملازم با معرفت رب» یاد شده و مورد توجه بسیاری از دین پژوهان از جمله «حکیمان و عارفان» قرار گرفته است. اما باید دانست که این آموزه، در معرض مناقشات مختلفی از جمله مناقشه در سند مهم ترین پشتوانه روایی آن، یعنی حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» نیز قرار دارد. فلذا می توان گفت که تلاش برای اثبات حجیت حدیث مذکور، امری ضروری است. برخی از محققان، با تاکید بر ارسال این حدیث، اساسا آن را معتبر ندانسته و برخی دیگر، در عین اذعان به مرسل بودن حدیث مذکور، صرفا با تکیه بر مواردی هم چون «تایید آیات قرآن»، «تواتر معنوی» یا قاعده «ضم احادیث ضعاف»، در پی اثبات اعتبار آن بوده اند. حال آن که می توان با اتکاء به اطمینان ناشی از «تراکم ظنون» و با تجمیع مجموعه ای از «قرائن سندی و محتوایی»، مانند: «اعتبار منبع»، «حضور در مجموعه معتبر صد کلمه»، «علو لفظ و معنا»، «تواتر معنوی یا اجمالی»، «شهرت روایی»، «مقبولیت در نزد بزرگان» و «برخورداری از مویدات قرآنی، برهانی و وجدانی»، به اثبات اعتبار این حدیث پرداخته و زمینه تثبیت یکی از مهم ترین معارف عرفانی و پی ریزی روشمند «نظام تربیتی اسلام» بر اساس آن را فراهم آورد.
Keywords:
Authors
سید محمدحسین دعائی
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد.
محمدحسن رستمی
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد.
حسن نقی زاده
استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :