اصول تربیت اخلاقی در مثنوی مولانا

هدف از انجام این پژوهش بررسی اصول تربیت اخلاقی در مثنوی مولانا می باشد. تحقیق حاضر از نوع تحقیق بنیادی صورت پذیرفته و ابزار گردآوری داده ها فیش میباشد. تجزیه و تحلیل داده ها از راه طبقه بندی و تفسیر اطلاعات به دست آمده انجام گرفته است. بر این اساس اشعار مولانا مورد بررسی قرار گرفت. انسان از ابتدای وجود خویش، همواره موجودی کنجکاو و پرسشگر و به دنبال اهدافی بوده که او را به مقصد برساند، اما این که مقصد چیست، کجاست و کیست خود مسئله ای مهم بوده است که انسان را کنجکاو تر و هدفمند تر می کند. مسئله شهود عرفانی از همان اوان زندگی اسلام و با آمدن قرآن آغاز گردید و این مسئله به عنوان راهی برای ارتباط بین انسان و خدامطرح گردید، مولوی در آثار روح بخش خود به مسائل عرفانی پرداخته و عقل جزوی و بحثی رادر شناخت خداوند عاجز می داند اما عقل عقل یا عقل کلی و عقل اولیاء را مورد تمجید قرار می دهد. مولوی سر آفرینش را عشق می داند و زبان پنهان پدیده ها را زمزمه ای لطیف که از شوق و شور و عشق مایه می گیرد توصیف می کند. از نظر اوتسبیح موجودات و حرکت آن ها جلوه ای از عشق است و عشق مایه گرایش و کشش موجودات می باشد. مولوی در مورد انسان نیز عشق را حق طبیعی و بی چون و چرای آدمی معرفی می کند و مثنوی خود را با ستایش این عشق آغاز می نماید. زیرا می داند که این موهبت الهی را نمی توان به کلام بشری وصف کرد. وی بر این باور است که ساختار باور های انسان متاثر از ویژگی های اخلاقی او شکل می گیرد و آلودگی های اخلاقی معرفت بشر را به انحراف می کشند. یافته های پژوهش نشان می دهد که اصول تربیت اخلاقی از دیدگاه مولانا به شرح ذیل می باشد: کمال، تزکیه، مشورت، دوری از غرض ورزی، پرهیز از تعمیم غیر مستدل و تفاوت های فردی در انسان.

Keywords:

اصول , تربیت اخلاقی , مثنوی , مولانا