معرفی و مقایسه تحلیلی نظریه آزمون کلاسیک و نظریه سوال-پاسخ در روانسنجی

این مقاله به معرفی مختصر و مقایسه تحلیلی دو نظریه عمده روانسنجی، یعنی نظریه آزمون کلاسیک (CTT) و نظریه سوال-پاسخ (IRT) همراه با محسنات و محدودیت های هر کدام از آنها پرداخته است. هرچند نظریه آزمون کلاسیک در اوایل قرن بیستم پایه ریزی شد اما به دلیل داشتن محدودیت های متعدد، همواره متخصصان را برآن می داشت تا جهت رفع این محدودیت ها تلاش کنند. در فرآیند پیدا کردن راه حل هایی برای از بین بردن نقاط ضعف نظریه کلاسیک، نظریه جدیدی به نام نظریه سوال-پاسخ در حدود دهه پنجاه شروع به رشد کرد و علی رغم این که سالهای بعد رفته رفته تکمیل شد و در ظاهر محدودیت های نظریه کلاسیک را نداشت اما خود این نظریه هم هیچگاه فارغ از محدودیت نبوده و همواره ایراداتی به آن وارد شده است. هم اکنون هر کدام از این نظریه ها در بین متخصصان تربیتی و روانشناسی و افراد مرتبط با اندازه گیری های روانی-تربیتی، کم و بیش طرفدارانی دارد، اما در کشور ما هیچ کدام از این نظریه ها آن گونه که باید و شاید شناخته شده نیست. به همین دلیل مقاله حاضر سعی کرده هر چند مختصر، به معرفی نظریه های مذکور پرداخته و نقاط ضعف و قوت همچنین وجوه اشتراک و افتراق هر کدام از آنها را ارائه کند.

Keywords:

پارامتر تشخیص , پارامتر دشواری , پارامتر مجانب , تابع آگاهی , تابع ویژه سوال , نظریه های روانسنجی , نظریه سوال-پاسخ , نظریه آزمون کلاسیک , منحنی ویژه سوال