بررسی امکان القای مقاومت سیستمیک اکتسابی در گوجه فرنگی

چکیده استفاده از مواد شیمیایی القاء کننده که از یک سو سبب فعال سازی مکانیزمهای دفاعی گیاه قبل از رویارویی با پاتوژن شوند و از سویی دیگر خطرات زیست محیطی نداشته باشند در سالهای اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته است. گوجه فرنگی یکی از محصولات زراعی مهم است که اخیرا بعنوان گیاه مدل در برهمکنش های میزبان-پاتوژن شناخته شده است. بیماری شانکر ساقه گوجه فرنگی با عامل Alternaria alternata f. sp. lycopersici یکی از بیماریهای مهم با گسترش جهانی است. تاثیرات احتمالی استفاده از سالیسیلیک اسید (SA) و ۶ مشتق آن شامل؛ ۴-کلرو سالیسیلیک اسید، ۵-کلرو سالیسیلیک اسید، ۵-متوکسی سالیسیلیک اسید، ۵-آمینوسالیسیلیک اسید، ۵-متیل سالیسیلیک اسید، ۳و۵-دی نیتروسالیسیلیک اسید در القاء مقاومت میزبانی بررسی شد. اسپری برگی مواد شیمیایی با غلظتهای مختلف ۲۰۰،۴۰۰ و M۵۰۰ علیه بیماری شانکر ساقه انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که غلظت M۲۰۰ مواد برای القاء مقاومت علیه بیماری غلظتی ناکافی می باشد. استفاده از SA، ۴-کلروسالیسیلیک اسید و ۵-متوکسی سالیسیلیک اسید در غلظت M۴۰۰ شاخص بیماری را به طرز معنی داری نسبت به شاهد آلوده کاهش داد. تیمارهای ۵-کلروسالیسیلیک اسید و ۳و۵-دی نیتروسالیسیلیک اسید در این غلظت بی اثر بودند. تمام مواد مورد استفاده در غلظت M۵۰۰ توانستند سبب کاهش معنی دار علائم بیماری نسبت به شاهد آلوده شوند اما همچنین سبب ایجاد گیاهسوزی در گیاهان مورد آزمایش شدند. نتایج بدست آمده از HPTLC همبستگی بالایی را بین افزایش میزان SA آزاد در برگ گیاهان تیمار شده و کاهش سطح لکه ها (۵۹/۰=۲r) و نیز کاهش تعداد لکه های نکروز(۸۲/۰=۲r) نشان داده است. واژه های کلیدی: مقاومت سیستمیک اکتسابی، مشتقات سالیسیلیک اسید، گوجه فرنگی، شانکر ساقه، HPTLC