مروری بر روش های استفاده مجدد از دولوچار (پسماند کارخانه های آهن اسفنجی)

زمینه و هدف: دولوچار، خاکستر به جامانده از واکنش زغال­ سنگ و گندله برای تولید آهن اسفنجی در فرایند احیای مستقیم سنگ آهن به روش زغال ­پایه است. این پسماند در ایران، به نزدیک ترین محل دفن زباله منتقل شده یا در نزدیک ترین محل به کارخانه دفن می­ گردد. در حالی که این روش ها به دلیل ریزدانه بودن پسماند و وجود فلزات سنگین در ترکیبش، نگرانی عمده برای محیط زیست محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی روش ­های استفاده مجدد از دولوچار است تا ضمن حل مشکل آلودگی محیط، به عنوان مواد کمکی در مصارفی مثل راه ­سازی و تصفیه پساب آلوده استفاده گردد. روش بررسی: بررسی واژه دولوچار در پایگاه های اطلاعاتی MagIran، SID،Science Direct  نشان داد پیشینه طولانی برای استفاده مجدد از آن وجود ندارد. تنها ۱۴ مقاله انگلیسی یافت شد که تمامی آنها در تحقیق به کار رفت؛ بنابراین مقاله حاضر برای نخستین بار به موضوع استفاده مجدد از دولوچار در ایران می پردازد. یافته ها: با بررسی و مطالعه پژوهش های پیشین استفاده مجدد از دولوچار در پنج بخش دسته بندی شد. دولوچار در تصفیه فاضلاب (حذف مس، کروم، رنگ، فسفات، نیترات، سورفاکتانت)، حذف کروم از زهاب معادن (بیش از ۹۴ درصد)، استفاده به عنوان گاز سنتز، استفاده به عنوان محیط فیلتر (سه برابر بهتر از فیلتر ماسه ای) و استفاده در ساختمان­ سازی و راه­ سازی (جایگزین مواد درشت دانه) به کار می رود. نتیجه گیری: ظرفیت بالای دولوچار در جذب مواد زائد و تصفیه فاضلاب نشان می دهد ضروری است در ایران نیز به جای دفن یا رها کردن آن در محیط، به استفاده مجدد از آن پرداخت.

Keywords:

Sponge iron , Reuse , Dolochar , Industrial solid waste , آهن اسفنجی , استفاده مجدد , دولوچار , ضایعات جامد صنعتی