بررسی وضعیت خطوط ریلی در گمرک های مرزی کشور

چکیده ترانزیت صنعت بزرگی است که می تواند علاوه بر درآمدزایی ، ایجاد اشتغال و بهبود شرایط اقتصادی کشور، با افزایش وابستگی اقتصادی کشورهای همسایه و منطقه به ایران، در رفع تحریم های فعلی و جلوگیری از تحریم های جدید نیز اثرگذار باشد. با توجه به این مهم در این پژوهش به بررسی حجم مبادله کالا در مبادی ورودی و خروجی کشور در مرزهای زمینی و دریایی و میزان دسترسی آن ها به راه آهن پرداخته شده است و بعد از آن اولویت احداث راه آهن در گمرکات کشور مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور علاوه بر مشخص نمودن حجم مبادلات در گمرکات مرزی، حجم مبادلات بار توسط راه ریلی نیز استخراج گردیده است. با توجه به محدودیت منابع ریالی کشور لازم است اولویت دهی مناسبی برای اجرای خطوط ریلی در نظر گرفته شود تا علاوه بر ایجاد درآمد و کمک به احداث سایر خطوط ریلی، جایگاه ایران در مسیر ترانزیت کالای جهان حفظ و ارتقا یابد. بدین منظور مطابق با نقشه توسعه خطوط ریلی کشور ۸ پروژ ریلی مرزی کشور شناسایی شدند که هنوز به بهره برداری نرسیده اند، اولویت بندی اجرایی این هشت خطوط ریلی، طبق مصاحبه انجام شده ۷ شاخص ۱- میزان پیشرفت پروژه ( آغاز عملیات اجرایی) ۲- حجم مبادلات کالا در گمرک۳- هزینه ساخت باقیمانده۴- طول مسیر۵- اولویت از نظر بین المللی ( درخواست کشورهای همسایه/ سازمان های جهانی و ...) ۶- ایجاد یا تکمیل کریدور داخلی (شبکه داخلی ریلی) ۷- ملاحظات سیاسی و امنیتی، احصا و ضریب اهمیت هریک نیز مشخص شد : به منظور اولویت بندی پروژه های هشت گانه اطلاعات لازم جهت شاخص های ۱ تا ۴ از خبرگان جمع آوری و مقایسه شد همچنین با استفاده از ابزار پرسشنامه از صاحب نظران این حوزه در خصوص شاخص های ۵ تا ۷ نظر سنجی صورت گرفت. در نتیجه این پژوهش پروژه راه آهن چابهار – زاهدان در بین ۸ پروژه ریلی بالاترین اولویت را در اجرای پروژه های مرزی کشور دارد.

Keywords:

کلیدواژه ها: حمل ونقل ریلی , گمرک جمهوری اسلامی ایران , گمرکات مرزی , حجم مبادلات