گلستان ارم؛ پیشرو در تاریخنگاری علمی در زبان فارسی

کتاب گلستان ارم اثر عباسقلی آقا باکیخانوف، یکی از مهم ترین آثار تاریخ نگاری محلی در حوزه ولایتهای شیروان و داغستان در سده ۱۹م. میباشد. این کتاب حاصل تلاش‎های مورخی است که از وابستگان دولت روسیه بوده و در بسیاری از وقایع مهم منطقه چون جنگهای ایران و روس و معاهده گلستان حضور داشته است. از این رو توانسته گنجینه‎ای از مشاهدات عینی ارزشمند را در کنار اطلاعات ماخوذ از طیف گسترده و متنوعی از منابع مکتوب، گردآوری نماید.   این اثر به زبان فارسی نگاشته شده و مورخ در تدوین آن از بسیاری از اصول نوین دانش تاریخ، بهره برده است. با این وجود، معاصر با گلستان ارم هنوز تاریخنگاری سنتی و غیرعلمی سرشار از ذهنیت و کم بهره از عینیت در جغرافیای تاریخ نگاری زبان فارسی در ایران و ماورای قفقاز تداوم داشت. این پژوهش بر آن است تا به شیوه تحلیلی و تطبیقی و با اتکا بر منابع کتابخانه های، ضمن معرفی کامل کتاب گلستان ارم، به تحلیل محتوا و سبک نگارش آن بپردازد و میزان عینیت در یکی از نخستین آثار تاریخ نگاری علمی زبان فارسی را بسنجد.  

Keywords:

گلستان ارم , عباسقلی آقا باکیخانوف , تاریخ نگاری محلی , شیروان , داغستان