مدل سازی رفتار روستائیان در مواجهه ادارک ریسک خشکسالی دریاچه ارومیه (مطالعه موردی: سکونتگاه های روستایی شهرستان بناب)

زمینه و هدف: درک خطر منجر به تنظیم رفتارهای عملی جهت مقابله با آن می­شود. هدف این پژوهش تحلیل رفتارهای تجربی روستائیان شهرستان بناب به منظور ادراک ریسک خشک سالی دریاچه ارومیه است. برای این منظور تلفیقی از رویکردهای فردی و اجتماعی بکار گرفته شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش ساکنین بالای ۱۵ سال در ۲۹ روستای شهرستان بناب است که برابر  ۲۳۶۵۳ نفر هستند. با استفاده از روش کوکران و به روش تصادفی ساده، ۳۸۰ نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه است. تجزیه وتحلیل داده­ها با استفاده  از نرم افزار SPSSو آزمون­های رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر صورت گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل مسیر بر روی متغیر وابسته نشان داد که محصول مقاوم به خشک سالی، دانش و مهارت، درآمد، سن، طول مدت اقامت، شرکت در برنامه­های آموزشی و نوسازی کانال های آبیاری بر رفتارهای عملی کاهش ریسک خشک سالی اثر مستقیم دارند. همچنین نتایج تحلیل مسیر بر روی متغیر وابسته قصد انجام رفتارهای کاهش ریسک در آینده، نشان داد متغیرهای کشت محصولات مقاوم به خشک سالی، خودکارآمدی، سن، سطح تحصیلات، اعتماد، تجربه قبلی و مسئولیت پذیری دارای اثر مثبت و متغیرهای تعصبات خوش بینانه، درآمد و سن بر متغیر ادراک ریسک اثر منفی داشته اند. هم­چنین اثرات غیرمستقیم از طریق دو متغیر باورها و درآمد بر روی روی متغیر قصد و نیت کاهش خطر ریسک خشک سالی اثرگذار هستند.. بحث و نتیجه گیری: بنا بر نتایج یافته­های پژوهش، می­توان گفت که علیرغم درک خطر خشک سالی توسط روستائیان، هنوز این درک به صورت عملی رفتار روستائیان را تغییر نداده است.

Keywords:

ادراک ریسک , جوامع روستائیان , رفتار تجربی , خشک سالی , دریاچه ارومیه