اثرات اقتصاد نفتی بر امنیت ملی ایران

در نظام بین الملل غیرمتمرکز و فاقد اقتدار مرکزی، نخستین هدف و ارجحیت کشورها، حفظ امنیت ملی و صیانت از منافع خود است. دیر زمانی تامین امنیت ملی پایدار در گرو سه نوع آمادگی بود: ۱- آمادگی نظامی؛ ۲- آمادگی سیاسی ۳-آمادگی اقتصادی. با پایان جنگ سرد، مولفه های اقتصادی امنیت ملی اهمیت بیشتری یافته اند. در این دوران جدید، امنیت ملی کشورهای صادر کننده نفت، تحت تاثیر رونق و شکوفایی صنعت نفت قرار دارد. امنیت دارای ابعاد پنجگانه نظامی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و زیست محیطی است. در این پژوهش، بعد اقتصادی امنیت ملی مد نظر است؛ زیرا دستیابی به امنیت ملی در گرو بهبود وضعیت اقتصادی است و برآیند تمامی مولفه های امنیت ملی در امنیت اقتصادی متبلور است. با توجه به این مهم، چنین به نظر می رسد که متغیر نفت با امنیت ملی ایران که اقتصاد آن در طی یکصد سال گذشته وابسته به درآمدهای ارزی حاصل از آن بوده، پیوندی عمیق یافته است. با توجه به این مطلب که رشد اقتصادی ایران و نیز حجم عظیمی از سرمایه گذاری های کلان ملی، به درآمدهای ارزی حاصل از صادرات این منبع انرژی وابسته است، نوسان های درآمدهای نفتی، امنیت اقتصادی ایران را به خصوص در پرتو تحریم های بین المللی یک دهه اخیر تضعیف نموده است.

Keywords:

نفت , اقتصاد سیاسی , امنیت ملی , امنیت اقتصادی