اثربخشی بسته آموزشی مبتنی بر مولفه های شناختی تفکر انتقادی، حل مسئله و فراشناخت بر خودکارآمدی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان

مقدمه: خودکارآمدی و سرزندگی تحصیلی نقش مهمی در مقابله با موقعیت­ های چالش­ برانگیز تحصیلی در محیط مدرسه دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بسته آموزشی مبتنی بر مولفه ­های شناختی تفکر انتقادی، حل مسئله و فراشناخت بر خودکارآمدی و سرزندگی تحصیلی دانش ­آموزان بود. روش کار: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش ­آزمون و پس­ آزمون، با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش­ آموزان دختر پایه اول دوره متوسطه دوم شهر زنجان در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ بوده­ اند که از میان آنان ۴۰ دانش­ آموز به روش نمونه ­گیری خوشه­ ای چند مرحله­ ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس خودکارآمدی تحصیلی Morgan-Jinks و پرسشنامه سرزندگی تحصیلی دهقانی­ زاده و حسین چاری و بسته روان شناختی تفکر انتقادی، حل مسئله و فراشناخت بود. فرم نهائی بسته آموزشی تدوین شده طی ۱۷ جلسه ۹۰ دقیقه­ ای به صورت دو جلسه در هفته برای دانش ­آموزان گروه آزمایش برگزار شد، اما برای گروه کنترل، آموزشی در نظر گرفته نشد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس در نرم ­افزار SPSS-۲۴ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ­ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بسته آموزشی مولفه­های شناختی تفکر انتقادی، حل مسئله و فراشناخت بر خودکارآمدی (۰۰۱/۰P<) و سرزندگی تحصیلی دانش­آموزان تاثیر دارد (۰۰۱/۰P<). به طوری که، میانگین نمرات خودکارآمدی و سرزندگی تحصیلی گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافته است. نتیجه­گیری: با توجه نتایج این پژوهش و تاثیر بسته آموزشی مولفه­های شناختی بر خودکارآمدی و سرزندگی تحصیلی دانش­آموزان، پیشنهاد می­شود جهت افزایش این میزان دو متغیر مهم در دانش­آموزان در مدارس دوره­های آموزشی مولفه­های شناختی علاوه بر دانش­آموزان برای مشاوران مدارس و والدین در نظر گرفته شود.

Keywords:

Critical thinking , Problem solving , Metacognition , Self-efficacy , Academic vitality , تفکر انتقادی , حل مسئله , فراشناخت , خودکارآمدی و سرزندگی تحصیلی