ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط برای عملکرد دانه لاین های امیدبخش نخود سفید (Cicer arietinum L)

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 190

This Paper With 12 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AGRO-23-3_004

تاریخ نمایه سازی: 3 اسفند 1400

Abstract:

یکی از پیچیده­ترین موضوعات در اصلاح نباتات، برهمکنش ژنوتیپ در محیط است. با هدف ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ های امیدبخش نخود سفید، آزمایشی روی ۱۶ لاین و دو رقم نخود در چهار ایستگاه تحقیقاتی مراغه، کردستان، ارومیه و همدان طی دو سال (۱۳۹۷ و ۱۳۹۸) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار به­صورت دیم بهاره اجرا شد. تجزیه واریانس مرکب داده­ها، برای ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط و تجزیه­ اثرات اصلی جمع پذیر و اثرات متقابل ضرب پذیر (AMMI) انجام شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که از کل تغییرات، ۶/۳۵ درصد توسط مکان و ۱/۳۶ درصد توسط برهمکنش سال در مکان قابل توجیه بود. عامل سال فقط ۰۶/۱۳ درصد از مجموع مربعات کل را تبیین کرد. بر اساس نتایج تجزیه AMMI، عملکرد دانه نخود توسط ژنوتیپ (۱۰/۷ درصد)، محیط (۸/۸۴ درصد) و برهمکنش این دو (۰۴/۸ درصد)، تحت تاثیر قرار گرفت. معنی­دار بودن برهمکنش ژنوتیپ در محیط نشان داد که هم عملکرد و هم رتبه­بندی ژنوتیپ­ها تحت تاثیر برهمکنش ژنوتیپ در محیط بود. مجموع مربعات ژنوتیپ در محیط وجود برهمکنش متقاطع بین ژنوتیپ و محیط را نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه AMMI مجموع مربعات ژنوتیپ در محیط به دو مولفه اصلی تقسیم شد. این دو مولفه اصلی (IPC۲ و IPC۱) معنی­دار و بطور تجمعی ۹/۸۲ درصد از تغییرات کل را توجیه کردند و بنابراین برای تبیین الگوهای پیچیده برهمکنش ژنوتیپ و محیط کفایت می­کنند. رتبه­بندی ژنوتیپ­ها بر اساس ارزش پایداری امی (ASV) انجام و ژنوتیپ ۳ به عنوان پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. بر اساس نتایج مدل AMMI۱، ژنوتیپ ۵ به عنوان پایدارترین و پرمحصول­ترین ژنوتیپ شناخته شد. بر اساس نتایج بای­پلات AMMI۲، ژنوتیپ ۱۱ به عنوان ژنوتیپ با پایداری و سازگاری عمومی بالا شناخته شد. از بین محیط­های آزمایشی، بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در محیط­های E۵ و E۴  (کردستان سال دوم و ارومیه سال اول) به­دست آمد. بر اساس نتایج این تحقیق، ژنوتیپ های ۵ و ۳ به ترتیب با عملکرد ۴/۹۴۱ و ۱/۹۱۱ کیلوگرم در هکتار به­عنوان لاین­های پرمحصول و پایدار در کلیه محیط­های آزمایشی شناخته شدند.

Keywords:

AMMI analysis , Chickpea , Environment , Genotype , Multi-environment trials and Yield stability , آزمایش های ناحیه ای , پایداری عملکرد , تجزیه AMMI , ژنوتیپ , محیط و نخود

Authors

یداله فرایدی

Researcher, Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran

همایون کانونی

Associate Prof., Agricultural and Natural Research and Education Center of Kurdistan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Sanandaj, Iran

علی احسان نصرتی

Researcher, Agricultural and Natural Research and Education Center of Hamedan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Hamedan, Iran

مریم حاجی حسنی

Researcher, Agricultural and Natural Research and Education Center of West Azerbaijan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Urmia, Iran

حمیدرضا پورعلی بابا

Assistant Prof., Dryland Agricultural Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Maragheh, Iran

شهزاد همایی نژاد

Researcher, Agricultural and Natural Research and Education Center of Hamedan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Hamedan, Iran

وحید شیرعلی زاده

Researcher, Agricultural and Natural Research and Education Center of West Azerbaijan, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Urmia, Iran

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • Ahmadi, K., H. Gholizadeh, H. Ebadzadeh, R. Hoseinpour, F. Hatami, ...
  • Adjei, A.I., S.O. Dapaah and I.K. Dontwi, ۲۰۱۰. Predicting the ...
  • Balapoure, M.M., L.B. Mhase, K.S. Kute and V.Y. Pawar. ۲۰۱۶. ...
  • Bose, L.K., N.N. Jambhulkar, K. Pande and O.N. Singh. ۲۰۱۴. ...
  • Crossa J. ۱۹۹۰. Statistical analyses of multi-location trials. Adv. Agron. ...
  • Danyali, S.F., F. Razavi, A. Ebadi Segherloo, H. Dehghani and ...
  • Erdemci, I. ۲۰۱۸. Investigation of genotype environment interaction in chickpea ...
  • FAOSTAT. ۲۰۱۹. Crop Production. Retrieved ۳۱ Jan. ۲۰۱۹. www.fao.org/faostat ...
  • Gauch, H.G. ۱۹۹۲. Statistical Analysis of Regional Yield Trials: AMMI ...
  • Kang, M.S. ۱۹۹۴. Applied Quantitative Genetics. M.S. Kang Pub., Botan ...
  • Kanouni, H., A. Taleei, M.R. Bihamta, M.R. Shahab, M. Kamel ...
  • Kanouni, H. ۲۰۲۰. An overview to chickpea breeding in Iran. ...
  • Khattak, G.S.S., I. Saeed and I. Zamir. ۲۰۰۷. Breeding high ...
  • Khomari, A., Kh. Mostafavi and A. Mohammadi. ۲۰۱۷. Stability study ...
  • Krisnawati, A. and M. Adie. ۲۰۱۷. Variability on morphological characters ...
  • PBTools, ver. ۱.۴. ۲۰۱۴. Biometrics and Breeding Informatics, PBGB Division, ...
  • Prakash, V. ۲۰۰۶. Stability analysis for grain yield and contributing ...
  • Purchase, J.L., H. Hatting and C.S. van Deventer. ۲۰۰۰. Genotype ...
  • Rashidi, M., E. Farshadfar and M.M. Jowkar. ۲۰۱۳. AMMI analysis ...
  • Tiwari, V., R.R. Saxena, D.P. Singh and S. Gupta. ۲۰۱۸. ...
  • Verma, A., R. Chatrath and I. Sharma. ۲۰۱۵. AMMI and ...
  • Yadav, S.S., R.J. Redden, W. Chen and B. Sharma. ۲۰۰۷. ...
  • Yaghoutipour A., E. Farshadfar and M. Gheytouli. ۲۰۰۹. Evaluation of ...
  • Zali, H., E. Farshadfar, S.H. Sabaghpour and R. Karimizadeh. ۲۰۱۲. ...
  • Zeleke, A.A. and F.A. Berhanu. ۲۰۱۶. AMMI and GGE models ...
  • Zobel, R.W., M.J. Wright and H.G. Gauch. ۱۹۸۸. Statistical analysis ...
  • نمایش کامل مراجع