بررسی تطبیقی سیر افلاک و مبانی اسطوره ای و دلالت های نجومی آن در معراج نامه، سیرالعباد و کمدی الهی

عبور از افلاک از موضوعات مشترکی است که در بسیاری از سفرنامه ها و معراج نامه ها تکرار می شو؛ اما کیفیت عبور از این افلاک، نقش افلاک و ساکنان آنها و همچنین مبانی اسطوره ای و دلالت های نجومی در آنچه سالک مشاهده یا تجربه می کند یکسان نیست. سه سفرنامه ای که به مقایسه آنها پرداخته ایم از حیث درون مایه یکسان نیستند. معراج نامه، سفرنامه ای است که جنبه دینی و اعتقادی دارد؛ اما در روایتی که بوعلی به آن استناد می کند و آن را شرح می دهد، با مبانی نجومی و حکمی نیز پیوند می خورد. سیرالعباد را سفرنامه ای عرفانی - فلسفی قلمداد کرده اند و کمدی الهی سفرنامه ای است دینی که مبانی اسطوره ای و دلالت های نجومی به شکلی چشمگیر در آن مشاهده می شود. در این تحقیق تلاش می شود میزان پیوند این سفرنامه ها با عناصر دینی، اسطوره ای و نجومی سنجیده شود و در عین حال مقایسه ای بین دو دیدگاه دینی و اسطوره ای شرق و غرب نسبت به افلاک صورت گیرد.

Keywords:

افلاک , دلالت های نجومی , اسطوره , بهشت , جهنم , فرشته , ستاره