بررسی پراکنش و تنوع ژنتیکی آلودگی ایسیومی زرشک و اهمیت آن در بیماری زنگ زرد گندم در استان لرستان

زنگ های گندم از جمله زنگ زرد و سیاه از مهمترین عوامل بیماریزای قارچی گندم درجهان و ایران می باشند که با تولید نژادهای جدید ناشی از جهش یا نوترکیبی جنسی غالبا" باعث بروز اپیدمی های شدید و کاهش عملکرد محصول میشوند. در این پژوهش پراکنش و تنوع ژنتیکی آلودگی ایسیومی بوته های زرشک و ارتباط آنها با زنگ زرد گندم مورد بررسی قرار گرفت. تعداد ۹۵ نمونه از اندامهای آلوده ایسیومی زرشک از رویشگاه های طبیعی بروجرد، دورود، ازنا و الیگودرز جمع آوری گردید. مایه زنی گیاهچه های گندم با ایسیوسپورهای برگ های آلوده زرشک در شرایط گلخانه و مزرعه انجام شد. نتایج آزمون بیماریزایی نشان داد که جدایه های ایسیومی قادر به تولید یوردینیوسپورهای زنگ زرد گندم (Puccinia striiformis f. sp. tritici) و زنگ سیاه گندم (P. graminis f. sp. tritici)روی ارقام حساس می باشند. برای شناسایی مولکولی جدایه ها، دی ان ای ژنومی جدایه های ایسیومی زرشک با استفاده از آغازگر های ناحیه ی rDNA تکثیر و تعیین توالی گردید. بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های ایسیومی با تکثیر ناحیه ی IGS۱-rDNA در ۱۳۴ جدایه انجام شد. نتایج بررسی های مولکولی با تائید نتایج آزمون بیماریزایی نشان داد که بوته های زرشک میتوانند میزبان ایسیومی زنگ زرد و زنگ سیاه گندم در استان لرستان باشند. تکثیر ناحیه ی  IGS۱در جدایه های منطقه ی ازنا و الیگودرز بیشتر بصورت ۳ باندی بترتیب با فراوانی ۱۵ و۲۱ جدایه بود. در منطقه دورود بیشتر بصورت پنج باندی (۲۶ جدایه) و در بروجرد بصورت دو باندی (۱۰جدایه) مشاهده شد و نشان داد که تنوع ژنتیکی بین ایسیوسپورهای مناطق نمونه برداری شده وجود دارد.

Keywords:

Puccinia striiformis , میزبان واسط , IGS۱-rDNA , زرشک , زنگ نواری