بررسی حساسیت برخی ارقام هلو و شلیل به سرمای زمستان ۱۳۸۶ مشهد

چکیده یخ زدگی جوانه ها، پوست و چوب درختان در طول زمستان از مهمترین عوامل مهم محدود کننده تولید میوه می باشد. انتخاب وگسترش ارقامی با عملکرد و کیفیت بالا و بدون توجه به میزان مقاومت آنها موجب گسترس بیشتر خسارت و صدمات وارده است. در این پژوهش، میزان مقاومت نسبی برخی ارقام هلو و شلیل در مقابل افت ناگهانی دما و سرمای شدید، در شرایط طبیعی فصل زمستان سال ۱۳۸۶ در شرایط آب وهوایی مشهد بررسی شد. ایستگاه هواشناسی منطقه مورد آزمایش (ایستگاه گلمکان) حداقل دمای مطلق سال را در بیست و چهارم دی ماه برابر ۲۲- درجه سانتیگراد ثبت نمود که با آب و هوای مشهد اندکی تفاوت داشت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. با روش نشت یونی نسبی جوانه های زایشی، رویشی، چوب یکساله و چوب دوساله ارقام هلوی جی اچ هیل، البرتا، ردهون، سرخ و سفید مشهد و قرمز مشهد و ارقام شلیل ایندیپندنس، کیوتا، نکتارد۶ و استارگلد مورد بررسی واقع شدند. در بین ارقام هلو و شلیل مورد مطالعه، رقم هلوی سرخ و سفید مشهد و هلوی قرمز مشهد که ارقام بومی ایران می باشند، مقاوم ترین جوانه های زایشی را داشتند که با سایر ارقام هلو و شلیل بجز رقم شلیل ایندیپندنس تفاوت معنی داری نداشتند. حساس ترین جوانه های زایشی را رقم شلیل ایندیپندنس و مقاوم ترین جوانه های رویشی را رقم هلوی سرخ و سفید مشهد و رقم ردهون در بین ارقام هلو و رقم نکتارد۶ و رقم کیوتا در بین ارقام شلیل دارا بودند. نشت یونی نسبی چوب یکساله در ارقام هلو کمتر از ارقام شلیل بود. اما نشت یونی نسبی بین خود ارقام هلو تفاوت معنی داری نداشت و رقم نکتارد۶ نیز با ارقام هلو تفاوتی نداشت. هلوی رقم سرخ وسفید مشهد (به ترتیب ۳۳/۹۳ و ۵۰/۱۳۶میلی گرم در لیتر)، در بین ارقام مورد مطالعه بیشترین مقدار کربوهیدرات های محلول (قند) را در جوانه های زایشی و چوب یکساله داشت. نتایج حاصل از اندازه گیری مقدار قند با میزان نشت یونی نسبی اندازه گیری شده و مشاهدات ظاهری انجام شده همبستگی مثبت داشت و نشان داد، هرگاه مقدار قند در عضوی بیشتر و نشت یونی آن کمتر بود، میزان حساسیت آن عضو نیز به سرما کمتر بود. واژه های کلیدی : ارقام هلو و شلیل، سرمازدگی، نشت یونی نسبی، مشاهدات ظاهری، قند