تاثیر دو جدایه خاک شور و غیر شور Glomus mosseae و سطوح NaCl بر خصوصیات رشدی، زیست شیمیایی و ترکیب معدنی سه پایه پسته.۱: رشد و ویژگی های زیست شیمیایی *

 شوری خاک یکی از مهمترین مشکلات موجود در اکثر مناطق پسته کاری کشور بوده که می تواند با تاثیر بر جذب آب و عناصر غذایی رشد درختان پسته را به طور قابل توجهی کاهش دهد. از طرفی قارچریشه های وزیکولار آربوسکولار به عنوان عواملی برای کاهش اثرات مخرب شوری و رشد بهتر گیاهان در شرایط شور شناخته شده اند. این تحقیق به منظور تاثیر دو جدایه Glomus mosseae جدا شده از خاک شور و غیر شور در چهار سطح NaCl (صفر، ۱۴۰۰، ۲۸۰۰ و ۴۲۰۰ میلی گرم NaCl در کیلوگرم خاک( بر صفات رشدی و بیوشیمیایی سه پایه پسته سرخس، قزوینی و آتلانتیکا انجام شده است. در تیمار شوری بدون قارچریشه، پایه های آتلانتیکا و قزوینی وزن خشک اندام هوایی و ریشه، قطر و ارتفاع ساقه و نیز تعداد نهال های زنده بیشتری در مقایسه با سرخس داشتند. همچنین میزان پرولین و قندهای محلول آنها بیشتر از سرخس بود که با توجه به این خصوصیات، آتلانتیکا و قزوینی به عنوان پایه متحمل و سرخس حساس به شوری ارزیابی گردیدند. در گیاهان کلنیزه شده با جدایه خاک شور G. mosseae وزن خشک اندام هوایی و ریشه، سطح برگ، قطر و ارتفاع ساقه، غلظت کلروفیل، پرولین و قندهای محلول در حضور NaCl بیشتر از گیاهان بدون قارچریشه بود. همچنین تعداد نهال های زنده در گیاهان دارای قارچریشه در سطوح مختلف NaCl بیشتر بود. در سرخس، بیشترین تاثیر جدایه خاک شورG. mosseae بر صفات رشدی و زیست شیمیایی در شوری پایین و در دو پایه دیگر در شوری متوسط مشاهده شد. در هر سه پایه میزان تاثیر این جدایه بر صفات اندازه گیری شده در بالاترین سطح NaCl کاهش یافته و حتی به کمتر از مقدار این صفات در سطح صفر NaCl رسید. همچنین افزایش غلظت NaCl باعث کاهش درصد کلنیزاسیون طول ریشه در هر سه پایه گردید که این کاهش تنها در سرخس تفاوت معنی دار با سطح صفر NaCl نشان داد. جدایه خاک غیر شور G. mosseae اگرچه توانست در سطوح صفر و ۱۴۰۰ میلی گرم NaCl باعث بهبود وضعیت صفات اندازه گیری شده در مقایسه با تیمار شوری بدون قارچریشه شود  اما تاثیر آن معنی دار نبود. سرخس بیشترین تاثیر ناشی از جدایه خاک شور G. mosseae را بر صفات رشدی و بیوشیمیایی نشان داد. در مجموع نتایج نشان داد که که بهبود وضعیت صفات رشدی و بیوشیمیایی در گیاهان کلنیزه شده با جدایه خاک شور G. mosseae می تواند یکی از مکانیزم های کاهش اثرات مخرب شوری و نیز تحمل بهتر نهال های پسته در شرایط شور باشد.

Keywords:

قارچ ریشه , شوری , پسته