پاسخ عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی زنیان (Carum copticum L.) به قطع آبیاری در رژیم های مختلف تغذیه ای

برای بررسی عملکرد کمی و کیفی زنیان (Carum copticum L.) به قطع آبیاری در رژیم های مختلف تغذیه ای، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی سازمان جهاد کشاورزی سروستان- استان فارس در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ اجرا شد. عامل اصلی شامل آبیاری در دو سطح (آبیاری مطلوب و قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و عامل فرعی شامل سطوح تغذیه ای در شش سطح (شاهد، میکوریزا، ۱۵ تن کود دامی در هکتار، ۱۵ تن کود دامی در هکتار+ میکوریزا، ۳۰ تن کود دامی در هکتار و ۳۰ تن کود دامی در هکتار+ میکوریزا) بود. قطع آبیاری به طور میانگین به ترتیب سبب کاهش ۳۰.۶۵، ۳۷.۲۵، ۴۶.۱۲، ۴۳.۴۰، ۲۴.۴۰، ۴۱.۷۸، ۱۹.۶۸ و ۵۲.۸۶ درصدی ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، درصد اسانس و عملکرد اسانس نسبت به آبیاری مطلوب شد. استفاده از کود دامی و قارچ میکوریزا نسبت به حالت عدم کاربردشان مثبت ارزیابی شد. به طوری که هم در تیمار آبیاری مطلوب و هم قطع آبیاری سبب افزایش همه صفات ذکر شده گردید. اما برهم کنش سطوح آبیاری و منابع تغذیه ای تنها در صفات درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی دار شدند. بیشترین میزان اسانس (۲.۸۰%) در تیمار ۳۰ تن در هکتار کود دامی در هکتار+ میکوریزا و آبیاری مطلوب و کمترین میزان (۱.۶۰%) در تیمار شاهد و آبیاری مطلوب مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس (۱۵.۰۲ کیلوگرم در هکتار) در تیمار ۳۰ تن کود دامی در هکتار + میکوریزا و آبیاری مطلوب و کمترین این صفت (۴.۶۲ کیلوگرم در هکتار) نیز در تیمار شاهد و قطع آبیاری بدست آمد.

Keywords:

عملکرد دانه , عملکرد اسانس , زنیان (Carum copticum L.) , میکوریزا