ارزیابی تحلیلی کیفیت آب در طول رودخانه مهابادچای با شاخص کیفیت آب های سطحی ایران

زمینه و هدف: با صنعتی شدن جوامع و افزایش بهره ­وری از آب های سطحی، آلودگی رودخانه­ ها توسط آلاینده­ های کشاورزی، صنعتی و فاضلاب های انسانی افزایش یافته است. لذا بررسی آلودگی رودخانه ها جهت برنامه ریزی های منطقه ای و زیست محیطی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای ارزیابی آلودگی آب های سطحی تعدادی از شاخص های کیفیت آب­ های سطحی مورد بررسی قرار گرفتند. روش بررسی: برای بررسی کیفیت آب رودخانه مهابادچای از شاخص کیفیت منابع آب سطحی ایران (SCIRWQI) استفاده شد. نمونه­ برداری در طول رودخانه مهابادچای و با در نظر گرفتن مواردی مانند محل های نزدیک به زهکش های احداث شده در سواحل رودخانه و مکان­ های تخلیه پساب های کشاورزی و خانگی انجام شد. یافته ها: ضریب همبستگی پیرسون بین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی و میکروبی آب نشان می دهد که کلیفرم مدفوعی، BOD، COD، نیترات، آمونیوم و فسفات، کدورت و سختی کل با یکدیگر ارتباط معنی دار مثبت در سطح ۹۹ درصد (۰/۰۱>p) دارند. طبق این شاخص، نمونه­ های بالادست رودخانه در رده خوب، ایستگاه­ های میانی در رده نسبتا خوب تا متوسط، و نمونه­ های پایین دست رودخانه در رده نسبتا بد طبقه ­بندی می ­شوند. نتیجه گیری: بررسی ارتباط بین هر پارامتر و شاخص IRWQISC نشان داد که کلیفرم مدفوعی، BOD، COD، آمونیوم و کدورت اثرپذیری بیشتری در تعیین این شاخص دارند. اغلب پارامترهای مورد بررسی، در بالادست رودخانه کم و به تدریج در طول رودخانه و به طرف مناطق شهری و صنعتی به طور قابل توجهی افزایش یافته است.  

Keywords:

Pollution , Mahabadchai river , Water quality index , Fecal coliform , آلودگی , رودخانه مهابادچای , شاخص کیفی آب , کلیفرم مدفوعی