از ساغر نیل تا جام خراسان (نگاهی به تائیه ی ابن فارض مصری و ترجمه ی فارسی عبدالرحمان جامی)

 ادبیات صوفی ذهن و زبان ویژه ی خود را دارد که در ادبیاتتازی و فارسی برجستگی های چشمگیری دارد. در اینکه نابتریناندیش هی صوفیانه در قالب تائیه سروده شده است، رمزی شگرفنهفته است. چرا تائیه و قافیه ی تا؟ آیا واژه و مفهوم توحید در گزینشتاء نقش آفرین بوده است؟ جای جستاری باریک در این باره تهی است. ابن فارض (۵۷۶- ۶۳۲ ه) /(۱۱۸۱- ۱۲۳۵ م) از سرزمین نیل و عبدالرحمن جامی (۸۱۷ - ۸۹۷ ه) از خاوران، توانایی اندیشگی و شوریدگی خود را در قالب شعر و ترجم هی آن به فارسی ریخته اند.تصویر و تصور شاعرانه ی این دو شاعر مصری و ایرانی همانندی هاییدارد که در این جستار به بررسی گرفته شده است.تا چه اندازه شرح هایی که بر تائیه ی ابن فارض نوشته شده است در بازتاب اندیشه های صوفیانه در ادب فارسی موثر افتاده است؟ دراین گفتار کوشیده ام با مقایسه ی تائیه ی ابن فارض مصری و ترجمه یفارسی آن به دست عبدالرحمان جامی که آن هم تائیه است به اینپرسش پاسخ دهم.

Keywords:

ابن فارض , جامی , توحید , تائیه , شرح قیصری , تاثیر ادبیات صوفیانه , مشارق الدراری فرغانی