بهره گیری از مدل های "درجه عضویت (GoM)" و "تجزیه و تحلیل ترکیبی (CA)" در تحلیل پویش شهرنشینی و نظام سلسله مراتبی شهرهای منطقه خراسان (۱۳۳۵-۱۳۹۵)

با توجه به ضرورت مطالعه شبکه شهری و نقش و نظام سلسله مراتبی به منظور یافتن راه حل­هایی برای جلوگیری از تمرکز بی حد و مرز جمعیت در شهرهای بزرگ و رفع مشکلات ناشی از آن، مقاله حاضر، سعی نموده است تا با بهره گیری از مدل درجه عضویت (GoM) و روش تجزیه و تحلیل ترکیبی (CA) و همچنین استفاده از شاخص­های رایج در این زمینه به بررسی تغییرات سلسله مراتب شهری منطقه خراسان طی سال های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵، بپردازد. نتایج این پژوهش براساس مدل درجه عضویت (GoM) و روش تجزیه و تحلیل ترکیبی (CA) نشان می­دهد که نظام شهری منطقه خراسان، به تبع از شرایط حاکم بر نظام شهری کشور، دچار گسستگی شده است، بر اساس روش تجزیه و تحلیل ترکیبی (CA) از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۵، شبکه شهری منطقه خراسان به سمت تعادل پیش رفته است. متاسفانه طی دهه ۱۳۸۵- ۱۳۹۵  به سمت عدم تعادل حرکت نموده است. لازم به ذکر است حین انجام پژوهش، مشخص گردید که نتایج برآمده از مدل­ها و شاخص­های رایج در این زمینه، با یکدیگر هماهنگ نبوده است. لذا با توجه به نتایج متفاوت و غیر همسو، برای نتیجه گیری نهایی ، از "مدل درجه عضویت (GoM)" و روش "تجزیه و تحلیل ترکیبی (CA)" استفاده شده است. این مدل­ها با رفع نتایج متفاوت و غیر همسوی شاخص­های قبلی به نتایج واقعی­تری دست یافتند. نتایج بدست آمده از این دو مدل نشان داده است که بهره­گیری از روش آنها تا حدودی توانسته است در نتایج ناهمگن شاخص­های قبلی تعدیل و همگنی بوجود آورد. #s۳gt_translate_tooltip_mini { display: none !important; }

Keywords:

Urban hierarchy , Khorasan region , primate city , urban agglomeration , Grade of membership (GoM) model , Combined Analysis method , Primate city indicator , centrality indicator , equilibrium indicator , سلسله مراتب شهری , منطقه خراسان , نخست شهری , تمرکز , تعادل , مدل درجه عضویت GoM , تجزیه و تحلیل ترکیبی CA