بررسی جریان های آب مجازی در اقتصاد ایران: تحلیل روابط بین بخشی آب با استفاده از رهیافت داده-ستانده

محدودیت عرضه منابع آب همراه با افزایش تقاضا در سال های اخیر، کمبود آب را به یک مساله جدی در کشور ایران تبدیل کرده است. امروزه مدیریت طرف تقاضا به عنوان یک رویکرد مطلوب جهت مقابله با این مساله مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفته است. در این راستا تبیین چگونگی مصرف آب در سیستم اقتصادی ایران به عنوان مصرف کننده حدود ۹۵ درصد کل آب مصرفی، می تواند کمک ارزشمندی برای سیاست گذاران و برنامه ریزان حوزه آب به حساب آید. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی جریان های آب مجازی بین بخش های مختلف اقتصادی کشور ایران به تفکیک منابع آب داخلی و وارداتی است. برای این منظور از مدل داده-ستانده (جدول سال ۱۳۹۰) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که چنانچه همه ۲۷ بخش اقتصادی به منظور افزایش تولید خود، یک مترمکعب آب اضافی مصرف کنند، در کل اقتصاد حدود ۳۳۲ مترمکعب آب به شکل غیرمستقیم مصرف خواهد شد که حدود ۷۵ درصد آن از منابع داخلی است. همچنین حدود ۴/۸۱ درصد این مصرف غیرمستقیم آب مربوط به بخش «کشاورزی» است. از آنجا که بیشتر حجم جریان های آب مجازی بین بخش های اقتصادی مربوط به وابستگی آن ها به بخش کشاورزی است، افزایش کارایی مصرف آب در این بخش توصیه می شود.

Keywords:

مصرف غیرمستقیم آب , روابط بی نبخشی آب , مدل داده-ستانده , بخش های اقتصادی