اپیدمیولوژی سوءمصرف مواد مخدر در رانندگان وسایل نقلیه عمومی برون شهری کشور

رانندگان وسایل نقلیه عمومی به عنوان گروهی پرخطر در سوانح ترافیکی شناخته شده اند و ارتباط واضحی بین سوءمصرف مواد مخدر و سوانح ترافیکی نشان داده شده است. هدف این مطالعه ارائه الگوی اپیدمیولوژی وابستگی رانندگان وسایل نقلیه عمومی به مواد مخدر در ایران می باشد. در این بررسی با استفاده از یک نمونه گیری صید-بازصید، به طور تصادفی میزان شیوع سوءمصرف مواد تعیین شد. در کل ۱۵۰۶ راننده به طور تصادفی و به نسبت انواع وسایل نقلیه عمومی انتخاب شدند. برای تعیین سوءمصرف از آزمایش سریع ادرار (آکون ده تستی برای غربالگری) استفاده شد. مصاحبه گران آموزش دیده به همراهی پلیس راه اما بدون حضور مستقیم آن ها آزمایش را در ایستگاه های بازرسی گرفته و پرسشنامه مربوطه را تکمیل کردند. به طورکلی نتیجه آزمایش ۱۴/۱ درصد از رانندگان مثبت بود. سه ماده مخدر تریاک (۵۵ درصد)، مرفین (۲۱/۳ درصد) و متادون (۸/۵ درصد) بیشترین شیوع را در بین رانندگان داشتند. مدل رگرسیون لجستیک اختلاف آماری معنی داری بین معتادان با سطح تحصیلات را نشان داد. رانندگان تریلی (۲۱/۵ درصد) و کامیون (۱۵/۱ درصد) در مقایسه با سایر رانندگان میزان شیوع بالاتر اعتیاد به مخدر را نشان دادند (P<۰.۰۰۱). بیشترین میزان مصرف مواد در شب هنگام (۴۴/۳ درصد) و در مسیرهای طولانی (۲۶/۸ درصد) گزارش شد. میزان شیوع سوءمصرف مواد مخدر در بین رانندگان وسایل نقلیه عمومی برون شهری ایران بالا است. پیشگیری از سوءمصرف مواد در بین این رانندگان می تواند راهبردی اساسی در پیشگیری از سوانح ترافیکی باشد. تست های اجباری اعتیاد بخصوص برای رانندگان تریلی و کامیون و در مسیرهای طولانی باید انجام شود.

Keywords:

substance use , commercial drivers , road traffic injury , Iran , سوءمصرف مواد , رانندگان وسایل نقلیه عمومی , سوانح ترافیکی , ایران