ارتباط شاخص توده بدنی، دیابت و تیروئید با استئوپروز در مراجعه کنندگان به مراکز سنجش استخوان

استئوپروز، شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است که با کاهش توده استخوان و اضمحلال ریزساختاری بافت استخوان مشخص می شود. استئوپروز یک مشکل هتروژن پیچیده است و از جهت علت شناسی، علت شناخته شده ای ندارد. هنوز نقش لاغری و اختلالات عملکردی نظیر دیابت و بیماری های تیروئید در بروز این پدیده دقیقا مشخص نیست، از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین استئوپروز با شاخص توده بدنی Body Mass Index-BMI، دیابت و بیماری های تیروئید در مراجعه کنندگان به مراکز تراکم سنجی شهر گرگان صورت پذیرفت. در این مطالعه مقطعی تحلیلی ۳۰۰ نفر از میان مراجعه کنندگان به مراکز تراکم سنجی شهر گرگان (۳۰۰۰ نفر) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات عمومی، شرح حال بیماری دیابت (براساس علائم و نتایج آزمون قند خون)، بیماری های تیروئید (بر اساس نتایج آزمون TSH سطح و T۴ آزاد سرم) و اطلاعات حاصل از تراکم سنجی استخراج و جمع آوری گردید. تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های کای دو، تحلیل واریانس و رگرسیون ساده خطی صورت پذیرفته و سطح معنی داری برای تمام آزمون ها ۰.۰۵ در نظر گرفته شد. میانگین شاخص توده بدنی ۲۸.۱۴ کیلوگرم بر متر مربع و میانگین تراکم توده استخوان در ناحیه کمر ۰.۹۲۸ و در ناحیه فمور ۰.۷۷۸ گرم بر سانتی متر مربع بود. میانگین و انحراف معیار شاخص توده بدنی درا فراد استئوپروتیک در ناحیه کمر و فمور به ترتیب برابر با ۵.۶۲±۹۴.۲۵ و ۵.۲۰±۲۶.۹۵ بود. رابطه شاخص توده بدنی و وضعیت تراکم توده استخوانی در ناحیه کمر و ناحیه فمور از لحاظ آماری معنی دار بود، ولی رابطه دیابت و بیماری های تیروئید با وضعیت تراکم توده استخوانی در ناحیه فمور و کمر معنی دار نبود. نتایج رگرسیون ساده خطی نشان داد که ارتباط BMI با تراکم توده استخوانی در ناحیه کمر (ضریب بتا برابر ۰.۰۱۳) و فمور (ضریب بتا برابر ۰.۰۰۴) از لحاظ آماری معنی دار است. نتایج این مطالعه نشان داد که افراد کم وزن بیش از سایرین مستعد استئوپروز هستند، ولی هیچ ارتباطی میان دیابت و بیماری های تیروئید با استئوپروز در این مطالعه یافت نشد.

Keywords:

Osteoporosis , Bone mass density (BMD) , Diabetes , Thyroid disease , Body mass index (BMI) , استئوپروز , تراکم توده استخوان , شاخص توده بدنی , دیابت , تیروئید