واژگان سلامت در ادب پارسی

این مقاله سیر تاریخی پیدایش واژگان «سلامت» را در ادب پارسی پیگیری نموده است. در مقدمه معنا و ریشه واژگان سلامت و تندرستی را روشن ساخته و به لغات دیگر در کتاب های پزشکی پرداخته است و سپس در بخش یافته ها، این واژگان را در برخی از کتاب های مهم نثر و نظم فارسی ارائه نموده است. در قسمت اول، کتاب هایی مانند تاریخ بیهقی، گرشاسب نامه و لغت فرس اسدی، سیاست نامه خواجه نظام الملک، کلیله و دمنه، چهار مقاله نظامی و جامع الحکایات عوفی و در قسمت دوم این بخش، لغت های مرتبط با سلامت در آثار منظوم پارسی بررسی شده است. برخی از اشعار شعرای نامی همچون سنائی، خاقانی، عطار، نظامی گنجوی، سعدی، مولانا و حافظ که همگی از قله های سترگ ادبیات هستند ذکر شده و مجموعه واژگان مرتبط با این موضوعات آورده شده است:یافته ها نشان می دهد که ریشه و اصل لغات طب، پزشکی، بدن، روح، اسامی انواع بیماری ها و داروها و درمان بیماری ها پارسی، عربی، یونانی، بومی و منطقه ای بوده است.با توجه به تولید علم پزشکی توسط دانشمندان و طبیبان ایرانی مانند ابوعلی سینا، واژگانی خودساخته و ترکیب های دورگه به کار گرفته شد که اغلب این لغات عمومی سلامت، قابل فهم، ساده و خوش آهنگ بودند، ولی دیری نپائید که با ورود کلمات عربی، هنری، بسیاری از اصطلاحات پزشکی نا مانوس و زمخت گردید، بعدها در کتاب های درسی طب دار الفنون، لغت های فرانسوی و سپس به مرور زمان واژه های انگلیسی به کار گرفته شد، اما لازم است برای پاسداشت و حفظ زبان شیرین پارسی تلاش های گسترده ای برای جلوگیری از ورود بی حساب و کتاب واژگان دخیل پزشکی به عمل آید.

Keywords:

The word health , Persian literature , Treatment , Medicine , ادب پارسی , بیماری , پزشکی , درمان , سلامت