میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دانش آموزان دختر مقطع سوم راهنمایی شهر تهران در زمینه سلامت بلوغ

هدف اصلی از این پژوهش، تعیین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دانش آموزان در زمینه سلامت بلوغ و ارتباط آنها با میزان تحصیلات مادر بود تا زمینه برنامه ریزی آموزش توسط آموزش و پرورش برای دانش آموزان و نیز اولیاء و مربیان فراهم گردد. در این مطالعه، تعداد ۳۸۶ دانش آموز دختر مقطع سوم راهنمایی تحصیلی در سال ۸۵-۸۴ از ۵ منطقه آموزش و پرورش شهر تهران (شمال، جنوب، مرکز، غرب و شرق) بر اساس نمونه گیری تصادفی خوشه ای، انتخاب و با استفاده از سه پرسشنامه آگاهی، نگرش و عملکرد، اطلاعات در زمینه های سلامت جسمانی و نیز روانی اجتماعی بلوغ، جمع آوری و داده ها با به کارگیری فنون توصیفی و تحلیلی آماری (تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی توکی) توسط نرم افزار SPSSتوصیف و تحلیل شدند. میانگین سن شروع قاعدگی ۵/۱۲ سال بود و اختلاف معناداری بین سن شروع قاعدگی در مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر تهران یافت نشد. ۸/۷۸ درصد از دانش آموزان از تعریف کامل بلوغ آگاهی داشتند. ۵/۴۵ درصد از دانش آموزان بلوغ را ناخوشایند و مایه دردسر و ۷/۳۶ درصد آن را یک پدیده طبیعی و خوشایند بیان کردند. نتایج نشان دادند که، در هنگام اولین قاعدگی، ۴/۱۰ درصد از دانش آموزان دچار وحشت شده بودند و تنها ۱/۱۷ درصد از قبل اطلاع و آمادگی اقدامات لازم برای آن را داشتند. ۳/۵۰ درصد از دانش آموزان دارای آگاهی زیاد، ۴/۵۴ درصد دارای نگرش مثبت و ۵۷ درصد دارای عملکرد متوسط (نسبتا صحیح) در زمینه های سلامت جسمانی و نیز روانی اجتماعی بلوغ بودند که بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. همچنین ارتباط معناداری بین میزان تحصیلات مادر و سطح آگاهی و نیز عملکرد دانش آموزان مشاهده گردید (P<۰.۰). به علاوه، خانواده به مثابه منبع آموزش سلامت بلوغ در ۴/۷۳ درصد و به عنوان منبع مشاوره سلامت بلوغ در ۵/۷۶ درصد از موارد ترجیح داده شد. به رغم ارتقای سطح آگاهی، نگرش و رفتار سلامتی دانش آموزان نسبت به دهه قبل، نیاز به آموزش همچنان وجود دارد. به علاوه، با توجه به این که بیش از نیمی از دانش آموزان (۵/۵۷ درصد) دارای آگاهی زیاد و بسیار زیاد و ۹/۶۰ درصد دارای نگرش مثبت و بسیار مثبت نسبت به سلامت بلوغ بوده اند، انتظار عملکرد بهتری از آنان می رود (تنها ۹/۳۸ درصد عملکرد صحیح و بسیار صحیح داشته اند) و این امر مستلزم بررسی بیشتر و تلاش در بهبود عملکرد آنهاست. ضمنا با توجه به ترجیح خانواده به مثابه منبع آموزش و مشاوره در زمینه سلامت بلوغ توسط دانش آموزان و نقش مهم مادر به عنوان منبع اصلی اطلاعات، اجرای برنامه های آموزشی برای مادران برای انجام راهنمایی و مشاوره صحیح لازم به نظر می رسد.

Keywords:

Puberty Health , Knowledge , Attitude , Practice , Girl Adolescents , Mothers' literacy , Tehran , سلامت بلوغ , آگاهی , نگرش , عملکرد , دختران سوم راهنمایی , تحصیلات مادر , تهران