بررسی افسانه ی عامیانه ی "کره ی ابر و باد" بر اساس الگوی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ

افسانه های عامیانه یکی از برجسته ترین و رایج ترین گونه های ادبیات شفاهی هستند. این بخش از فرهنگ عامه بیانگر باورها، اندیشه ها و عقاید هر ملت است که سرمایه و میراث با ارزش هر قومی محسوب می شود و با مطالعه ی دقیق آن میتوان با جنبه های مختلف زندگی بشری آشنا شد. یکی از زمینه های مطالعاتی جدید در رابطه با افسانه ها، بررسی ساختاری است. این مطالعات که با مکتب ساختارگرایی و به خصوص با کار ولادیمیر پراپ اوج گرفت به بررسی ساختمان و فرم متون می پردازد. از نظر پراپ، ساختار اصلی و سازنده ی یک داستان، خویشکاری ها یا همان عملکرد شخصیت های یک داستان است. نگارنده نخست به روش میدانی، افسانه ی «کرهی ابر و باد» را به دقت ثبت کرده و سپس بر اساس الگوی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ به تجزیه و تحلیل آن پرداخته است. خویشکاری ها در این افسانه با شماره گذاری مشخص شده و در پایان، نمودگار خویشکاری ها و حرکت این افسانه آورده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ساختار حاکم بر این افسانه با ساختار مورد نظر پراپ مطابقت می کند و اکثر خویشکاری ها در آن دیده می شود.

Keywords:

فرهنگ , ادبیات عامه , افسانه , پراپ , ریخت شناسی