تاثیر آموزش الکترونیک بر دانش، نگرش و عملکرد خودمراقبتی بیماران دیابت نوع ۲ در شهر کرمان

مقدمه: بیماری دیابت به دلیل روند طولانی، مشارکت بیمار در امر مراقبت از خود را طلب می نماید. آموزش ناکافی، نامنظم و سن بالای بیماران باعث ضعف در خودمراقبتی این بیماران می شود. این بیماری مسوول مرگ و میر بیش از ۲۰۰۰۰۰ نفر در طول سال می باشد که نشان می دهد آموزش های سنتی که تاکنون انجام شده کافی نبوده است. آموزش الکترونیک این امکان را فراهم می کند تا بیماران نوع جدیدی از ارتباط، مراقبت، آموزش و بیمار محوری را تجربه نماید. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که با هدف تعیین تاثیر آموزش الکترونیک بر خودمراقبتی بیماران دیابت نوع ۲ مراجعه کننده به مراکز دیابت دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال ۱۳۸۷ انجام شده است. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که با هدف تعیین تاثیر آموزش الکترونیک بر خودمراقبتی ۱۷۰ بیمار دیابت نوع ۲ شهر کرمان در سال ۱۳۸۷ انجام شده است. این بیماران به روش نمونه گیری آسان با توجه به معیارهای ورودی و خروجی از مراکز دیابت شهر کرمان انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه ۸۶ نفر در گروه مورد و ۸۴ نفر در گروه شاهد تقسیم شدند گروه شاهد آموزش های روتین را دریافت کرده و به گروه مورد به روش الکترونیک به مدت ۳ ماه آموزش داده شد. قبل و بعد از مداخله اطلاعات مربوط به دانش، نگرش و عملکرد خودمراقبتی به وسیله پرسشنامه جمع آوری و نمونه خون جهت آزمایش قندخون ناشتا و هموگلوبین گلیگوزیته جامعه پژوهش اندازه گیری شد. یافته ها: پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها کنترل و کدگذاری شده و با استفاده از آزمون های آماری توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تی زوج و مدل رگرسیونی خطی) توسط نرم افزار Stata اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند میانگین نمرات حیطه دانش، نگرش و عملکرد گروه مورد قبل از آموزش به ترتیب ۴/۲±۳/۱۹، ۹/۳±۴/۲۱، ۱/۷±۱/۲۴ و بعد از آموزش ۵/۵±۶/۲۰، ۹/۶±۸/۲۲، ۵/۹±۲/۳۲ بود. در گروه مورد اختلاف آماری معناداری مشاهده شد (۰۵/۰>p). میانگین و انحراف معیار قندخون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیته در گروه مورد قبل از آموزش ۲/۷۷±۸/۲۲۳ میلی گرم در دسی لیتر و ۹/۱±۵/۹% و بعد از آموزش ۲/۵۵±۵/۱۶۷ میلی گرم در دسی لیتر، ۶/۱±۴/۸% بود و فقط در گروه مورد تفاوت معنادار (۰۱/۰p<) مشاهده شد. نتیجه گیری: آموزش الکترونیک موجب بهبود دانش، نگرش و عملکرد خودمراقبتی و همچنین بهبود میانگین قندخون ناشتا و هموگلوبین گلیگوزیله در بیماران گروه مورد بعد از آموزش گردیده است. به نظر می رسد دلیل آن افزایش نقش فعال بیماران در امر مراقبت از خود باشد، چرا که بیماران نوع جدیدی از ارتباط و آموزش را تجربه کرده و انگیزه آن ها جهت یادگیری و خودمراقبتی افزایش یافته است که با توجه به منافع این شیوه آموزشی طراحی و به کارگیری آن در فرایند آموزش بیماران توصیه می گردد و پرستاران می بایست هر چه بیشتر با این نوع آموزش آشنا شده و از آن جهت آموزش به بیماران استفاده نمایند. کلید واژه ها:

Keywords:

Electronic education , self-care , patient’s diabetic type ۲ , آموزش الکترونیک , دیابت نوع ۲ , خودمراقبتی