تاثیر کاربرد مس و روی برغلظت و جذب عناصر غذایی کم‎مصرف (مس، روی، آهن و منگنز) و پرمصرف (فسفر) در گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L) در شرایط گلخانه‎ای

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف مس و روی بر جذب عناصر کم مصرف )مس، روی، آهن و منگنز) و پر مصرف (فسفر) در ریشه و شاخساره گیاه دارویی مرزه، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح مس (صفر، ۵ و ۲۵ میلی گرم مس در کیلوگرم از منبع سولفات مس) و سه سطح روی ( صفر، ۱۰ و ۵۰ میلی گرم روی در کیلوگرم خاک از منبع سولفات روی) به همراه ترکیبی از تمام سطوح فوق (در مجموع ۹ تیمار) بودند. نتایج نشان دادکه کاربرد سطوح کفایت روی (۱۰ میلی‎گرم بر کیلوگرم) موجب افزایش ۳۶/۸۵، ۲۰/۵۳ و ۰۸/۶۶ درصدی به ترتیب غلظت روی، مس و منگنز شاخساره گردید. هم چنین کاهش ۳۸/۸، ۰۹/۱۲ و ۹۹/۵۱ درصدی به ترتیب در غلظت مس، آهن و منگنز تحت تاثیر ۵۰ میلی‎گرم بر کیلوگرم روی مشاهده شد. کاربرد سطوح کفایت مس نیز (۵ میلی گرم مس در کیلوگرم خاک) باعث افزایش ۵/۱۱۸، ۷۶/۱۹ و ۲۱/۶۳ درصدی به ترتیب غلظت مس، روی و منگنز شد ولی سطوح زیاد بود مس (۲۵ میلی گرم بر کیلوگرم) به کاهش ۲۰/۱۵ و ۹۹/۷ درصدی غلظت روی و آهن و افزایش ۸۹/۲۰۱ درصدی غلظت منگنز شاخساره منجر گردید. مقدار فلزات مس و روی در داخل اسانس قابل تشخیص نبود. به طورکلی نتایج این مطالعه نشان دادکه برهمکنش منفی بین مس، روی و آهن در سطوح بالاتر کاربرد مس و روی اتفاق افتاده است، لذا در مزارع تحت کشت مرزه که دارای کمبود مس و روی هستند باید این مسئله را در نظر گرفت که استفاده توام این دو عنصر در سطوح بالا صورت نگیرد. هم چنین به دلیل انتقال ناچیز عناصر به داخل اسانس، کشت و کار آنها در خاک های آلوده، می‎تواند مورد توجه قرار گیرد.

Keywords:

Copper , Zinc , Soil pollution , Uptake , Savory , مس , روی , آلودگی خاک , مرزه