ارزیابی و صحت سنجی شاخص های پایش شوری در دشت قزوین

شور شدن خاک فرآیند غالب تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک است. روش های مختلفی به منظور پایش شوری وجود دارد که در اکثر این روش­ها  مقدار شوری عمدتا به صورت نقطه ای اندازه گیری می ­شود؛ بنابراین، تعمیم آن برای یک منطقه با وسعت زیاد دشوار خواهد بود. سال های اخیر روش های مبتنی بر سنجش از دور به منظور تهیه نقشه شوری در محدوده وسیع مورد توجه قرارگرفته است. سنجش از دور با قابلیت پوشش وسیع و متناوب به­عنوان ابزاری دقیق در پایش زمین و تغییرات محیطی است. در این پژوهش با استفاده از قابلیت داده های سنجنده MODIS و LANDSAT-ETM+  به بررسی ۸ شاخص مختلف شوری و گیاهی  طی سال های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۰ در دشت قزوین و به­خصوص منطقه شوره­زار پرداخته شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد سنجنده  LANDSAT-۷-ETM+ به دلیل قدرت تفکیک مکانی بهتر نسبت به سنجنده MODIS  توانسته است نتایج بهتری را ایجاد کند. همچنین از بین شاخص های شوری بررسی شده شاخص  SI۳  در هر دو سنجندهETM+  و MODIS با مقدار RMSE (۱/۰۱ و ۱/۱) و میزان ضریب همبستگی R (۰/۹۸ و ۰/۸۶) توانسته است نتایج بهتری همراه با دقت بیشتری را در منطقه مورد مطالعه ایجاد نماید. همچنین در بررسی بین میزان  EC و SAR هر دو سنجنده همبستگی بالایی بین باندهای قرمز و مادون قرمز داشته است. در یک جمع بندی کلی با بررسی اطلاعات ایستگاه سینوپتیک منطقه پارامتر هایی همچون دما و مقدار بارش در بازه زمانی مورد مطالعه نشان از این دارد که با افزایش میانگین دما و کاهش مقدار بارش در منطقه سبب افزایش دمای سطح زمین در طی سال های اخیر شده که این عامل می ­تواند هشداری برای بروز خشک سالی باشد و علاوه بر اثرات اقلیمی، برداشت بی رویه منابع آب سطحی و زیرزمینی نیز به تشدید خشکی و نهایتا تشدید شوری در منطقه منجر خواهد شد.

Keywords:

شوری خاک , هدایت الکتریکی , نسبت جذب سدیم , سنجش از دور , MODIS و LANDSAT ETM+