پژوهشی در معماری ونظم هندسی واژگان شعراخوان ثالث (مطالعه موردی: آواز چگور، چون سبوی تشنه)

از خصوصیات مهم شعر، تصرف در زبان است. غرابت زبانی، شعر را چون موجودی منحصربه فرد می سازد؛ ازاین رو شاعر برای این قصد از تکنیک هایی مانند نظم و پیوند واژگان در محور همنشینی که بنیان آن موسیقی واج است و نیز گزینش واژگان در محور جانشینی، بهره می گیرد. شگردهای زبان شاعرانه، واژگان را در شعر برجسته می کند و بار معنایی متفاوتی به آن ها می بخشد. یکی از روش ها برای ساختن زبان شاعرانه استفاده از نظم هندسی واژگان در شعر است که اخوان ثالث به گواه اشعارش، به نیکی از عهده آن برآمده است. نظم هندسی ومطالعاتی با این رویکرد در زبان شعر،از هنر معماری وارد زبان وادبیات شده وبه نوعی مطالعه ای بینارشته ای محسوب می شود.نظم هندسی شعر شامل انسجام واژگان در محور افقی و هماهنگی و یکپارچگی سطور در محور عمودی شعر است. ازاین رو در این مقاله تلاش شده به عنوان نمونه با بررسی دو شعر «آواز چگور و چون سبوی تشنه» از اخوان، انسجام و یکپارچگی و نیز نظم هندسی موجود در شعر او نشان داده شود. روش پژوهش به صورت مطالعه آثار و منابع (کتابخانه ای) و بررسی سند (متن شعرهای اخوان) و فیش برداری و تحلیل بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اشعار او را می توان از دسته اشعار منسجم، یکپارچه و منظم خواند.

Keywords:

زبان , نظم هندسی , انسجام , یکپارچگی , معماری واژگان