بررسی تاثیر اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک، بر میزان علایم بیماری و بیان ژن های دفاعی روی گیاه خیار گلخانه ای آلوده به بیمارگر CMV

مقاومت سیستمیک اکتسابی (SAR)  از جمله دفاع­هایی است که می­تواند موجب ایجاد مقاومت گیاهان در برابر آلودگی­ها سیستمیک ویروسی شود. مقاومت سیستمیک اکتسابی با بروز پاسخ فوق حساسیت در میزبان همراه است و اسید سالیسیلیک به عنوان سیگنال آن شناخته می­شوند. در این مطالعه تاثیر اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک روی ویروس موزائیک خیار Cucumber mosaic virus, CMV  و نیز بیان برخی ژن­های دفاعی مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل گیاهان تیمارشده با CMV ، اسید سالیسیلیک (با غلظت ۵/۱ میلی­مول) به همراه CMV ، اسید جاسمونیک (با غلظت ۵/۱ میلی­مول) و CMV  و همچنین اسید سالیسیلک و جاسمونیک همراهCMV  بودند. نتایج این مطالعه نشان داد حداکثر شدت بیماری ناشی از CMV، در گیاه آلوده شده تنها به میزان ۸۵/۶۸ درصد مشاهده شد. در تیماری که اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک به همراه ویروس CMV اعمال شدند، شدت علایم کاهش چشمگیری داشت و به میزان ۲۳/۱۰ درصد رسید. تاثیر تیمارها روی میزان بیان چهار ژن پراکسیداز(POX)، کاتالاز(CAT)، سوپراکسیددیسموتاز (SOD) و فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیان همه این ژن­ها در گیاهان تیمار شده تا روز نهم پس از اعمال تیمارها روند صعودی داشت. اما این روند صعودی در مورد گیاهان شاهد (تیمار شده با آب و ویروس) بسیار کمتر بود. بیشترین میزان بیان ژن در مورد آنزیم­های مورد مطالعه نسبت به گیاه شاهد مربوط به آنزیم کاتالاز به میزان ۷/۴۰۱ برابر و بعد از آن به ترتیب مربوط به آنزیم­های پراکسیداز به میزان ۸/۲۶۶، سوپراکسیددیسموتاز به میزان ۷/۱۵۲ و فنیل­آلانین­آمونیالیاز به میزان ۸/۱۰۱ می­باشد. بر اساس نتایج این مطالعه اسید سالیسلیک و اسید جاسمونیک با القای هر چه بیشتر مکانیسم های دفاعی گیاه موجب افزایش مقاومت گیاه در برابر ویروس CMV و باعث کاهش علایم این ویروس در گیاه خیار شد.  

Keywords:

Cucumber mosaic virus , Salicylic acid , Jasmonic acid , Gene expression , ویروس موزاییک خیار , اسید سالیسیلیک , اسید جاسمونیک , بیان ژن