بررسی ت‍اثیر پتاسیم و روی بر شاخص های فیزیولوژیک و صفات رویشی گیاه گوجه فرنگی تحت تنش کادمیم در کشت بدون خاک

به منظور بررسی تاثیر پتاسیم و روی بر کاهش اثرات نامطلوب کادمیم بر صفات رویشی و شاخص های فیزیولوژیک گیاه گوجه فرنگی، آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل به اجرا درآمد. فاکتور اول شامل سه سطح روی با غلظت های ۸/۸۸، ۶/۱۷۷ و ۲/۳۵۵ میکروگرم در لیتر و فاکتور دوم سه سطح پتاسیم با غلظت های ۲۵۵، ۵۱۰ و ۱۰۲۰ میلی گرم در لیتر بود. در این آزمایش، محلول غذایی پایه (محلول هوگلند) در تمامی تیمارها حاوی غلظت ۲۰ میکرومولار کادمیم بود. نتایج نشان داد که تیمار روی اثر معنی دار بر برخی از شاخص های رشد شامل میزان رشد نسبی (RGR)، شدت رشد نسبی برگ (RLGR)، نسبت وزن برگی ((LWR، محتوای آب در واحد سطح برگ (LWCA)، وزن خشک اندام هوایی و میزان قند محلول گیاه داشته است. به طوری که افزایش روی سبب کاهش RGR، RLGR، LWR، LWCA و قندهای محلول به ترتیب به میزان ۷/۷، ۷/۷، ۳/۳، ۴ و ۳/۳۱ درصد شد. از طرفی، تیمار پتاسیم باعث اثر معنی دار بر نسبت سطح برگ (LAR)، سطح ویژه برگی (SLA)، نسبت وزن برگی ((LWR، محتوای آب در واحد سطح برگ (LWCA)، میزان ماده سازی خالص (NAR) و وزن تر ریشه شد. به طوری که سبب افزایش LAR، SLA وLWR به ترتیب به میزان ۷/۷، ۳/۱۵ و ۹/۶ درصد شد. به طور کلی، در این آزمایش مشخص شد که روی و کادمیم در گیاه گوجه فرنگی اثر متقابل مثبت (سینرجیسمی) داشته و به این ترتیب وجود غلظت بالا و همزمان هر دو در محیط ریشه باعث کاهش رشد و پایین آمدن میزان قندهای محلول گیاه شده است، ولی کاربرد پتاسیم و وجود غلظت بالای آن در محیط ریشه در حضور کادمیم سبب افزایش نسبت سطح برگ و سطح ویژه برگی شده و به این ترتیب با کادمیم اثر متقابل منفی (آنتاگونیستی) داشته است. اثر متقابل پتاسیم و روی تاثیری خاص و با روندی مشخص بر پارامترهای مورد اندازه گیری نداشته است

Keywords:

Heavy metals , Mineral nutrients , Tomato , Physiological parameters , Growth. , عناصر سنگین , عناصر غذایی , گوجه فرنگی , شاخص های فیزیولوژیک , رشد