تحلیل پایداری نظام تولید گندم (Triticum aestivum L.)و جو (Hordeum vulgare L.) دیم در ایران
Publish place: Journal Of Agroecology، Vol: 14، Issue: 1
Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 154
This Paper With 25 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AGRY-14-1_008
تاریخ نمایه سازی: 28 خرداد 1401
Abstract:
در کنار افزایش تولید، توجه به اثرات زیست محیطی و به حداقل رساندن آن نیز از مسائل مهم و ضروری در برنامهریزی و سیاست گذاری بخش کشاورزی است. در این مطالعه، پایداری تولید گندم و جو دیم که بخش اعظم سطح زیر کشت غلات دیم کشور را به خود اختصاص می دهد با استفاده از شاخص ردپای اکولوژیک چند کارکردی برای سال زراعی ۹۶- ۱۳۹۵ بررسی شد. برای انجام تحلیل پایداری از داده های موجود در منابع اطلاعاتی شامل سامانه وزارت جهاد کشاورزی، آمارنامه کشاورزی و نیز آمار و اسناد انتشار یافته در بانک های اطلاعاتی داخلی و خارجی استفاده شد. در این تحقیق، زمین بهرهور زیستی به عنوان شاخص ردپای اکولوژیک مستقیم و میزان زمین لازم برای جذب مواد زائد حاصل از فرآیند تولید به عنوان ردپای غیرمستقیم در نظر گرفته شد. پس از محاسبه شاخص ردپای اکولوژیک برای یک هکتار مزارع گندم (Triticum aestivum L.) و جو دیم (Hordeum vulgare L.)، شاخص ردپا بر مبنای واحدهای مختلف کارکردی، عملکرد، محصول و سود محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که دامنه شاخص ردپای اکولوژیک تولید یک هکتار گندم دیم بین ۵۷/۲ در استان خراسان جنوبی تا ۸۷/۲ هکتار جهانی در استان البرز بود و برای تولید یک هکتار جو دیم در کشور از ۵۷/۲ در استان ها خراسان جنوبی تا ۷۳/۲ هکتار جهانی در استان مرکزی متغیر بود. شاخص ردپای اکولوژیک بر مبنای عملکرد نشان داد که تولید یک تن گندمدیم در استان های مازندران، اردبیل و گلستان در وضعیت پایدارتری نسبت به سایر استانها قرار دارد. همچنین پایداری زیست محیطی تولید یک تن جو دیم استان های مازندران، البرز و گیلان در وضعیت مطلوب تری در سطح کشور قرار دارد. نتایج همبستگی نشان داد که بین شاخص ردپای اکولوژیک و ردپای اکولوژیک عملکرد در تولید گندم دیم رابطه معنی داری وجود دارد، ولی این رابطه در مورد جو دیم مشاهده نشد. همچنین رابطه معنی داری بین ردپای اکولوژیک بر مبنای عملکرد و سود مشاهده نشد که عدم مدیریت هزینه در تولید دو محصول گندم و جو دیم را نشان می دهد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که کاربرد نهادههای شیمیایی در این استان ها تنها سبب افزایش آلایندگی شده و افزایش سودآوری را به دنبال نداشته است، بنابراین توصیه می شود با توجه به شرایط اقلیمی این مناطق، میزان بهینه کاربرد نهادههای کشاورزی در بین کشاورزان پیشنهاد و ترویج شود.
Keywords:
Authors
محمد جعفر اصفهانی
گروه اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست، موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، تهران، ایران.
حامد جوادی
گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :