تحلیل اثر اصول سازمان دهنده ی نظام هندسی اجزای بدنه نما درونی خانه های تاریخی شهر اصفهان پیش از تحول مدرن بر تناسبات حسابی و هندسی آن

یکی از اصلی ترین مسائل مرتبط با طراحی خانه، تشخیص درست هندسه و فضای متناسب با بخش های نهفته معماری ایرانی است؛ به تعبیر دیگر، هندسه شکل دهنده اجزای نمابر روی کالبد کلی بنا تاثیر می گذارد. هدف این پژوهش بر آن است تا به شناخت اصول سازمان دهنده ی نظام هندسی اجزای بدنه نمابر تناسبات هندسی و عددی به کاررفته در اجزای نمای درونی خانه های تاریخی شهر اصفهان در بازه زمانی پیش از تحول مدرن بپردازد و با استناد به آن ها، خصوصیات شکلی اجزای نمای درونی خانههای تاریخی ساخته شده در شهر اصفهان را تحلیل کند. شناخت ویژگیهای شکلی نمای خانههای تاریخی، سبب نگهداری و مرمت این بناهای ارزشمند خواهد شد. چگونه اصول سازمان دهنده ی نظام هندسی اجزای بدنه ی نمابر تناسبات حسابی از یک سو و تناسبات هندسی بدنه نما ی درونی خانه های تاریخی از سوی دیگر تاثیر می گذارد ؟ تناسبات هندسی و حسابی بدنه نمای درونی خانه های تاریخی شهر اصفهان پیش از تحول مدرن به شکل معناداری از چینش درها، نظام پرو خالی، ویژگی های شکلی بازشو و غیر بازشو تاثیر می پذیرد. این مقاله برای نخستین بار تاثیر اصول سازمان دهنده ی نظام هندسی بر تناسبات حسابی و هندسی نمای درونی خانه های تاریخی اصفهان را موردبررسی قرار می دهد. روش تحقیق این پژوهش از نوع کمی است و بر اساس هدف کاربردی است. داده های اولیه این مقاله بر پایه جمعآوری اطلاعات به روش مطالعه میدانی است. مقاله بر اساس تحلیل های هندسی و حسابی اشکال به کاررفته بر اساس ترسیم شکل ها و تجزیه عناصر به عناصر کوچک تر در سطوح بدنه نماهای درونی خانه های حیاط دار است. تناسبات حاکم بر هر جزء و شکل کلی هر یک از نماها، تحلیل می گردد. ازلحاظ چگونگی چینش درکنار یکدیگر، نسبت های طولی و عرضی، شکل مورد استفاده، زاویه نما، درصد پر و خالی به روش تجزیه وتحلیل مقایسه ای بررسی می-گردد و تاثیرات این شکل ها در نمای خانه ها به دست خواهد آمد. برای دستیابی به معناداری یافته های حاصل از اعمال تحلیل های هندسی بر اجزای نمای درونی از یک سری نمونه ها استفاده خواهد شد. نتایج تحلیل های انجام شده آشکار ساخت که نظام های شکل دهنده خانه منتج از تناسبات ابعاد و سطوح بازشوها، قاب ها، چگونگی چینش دهانه ها در کنار یکدیگر، جانمایی آن ها که متاثر از هندسه نما بوده است. و باعث پدید آمدن روابط تکرارشونده معنادار در خانه ها شده است. این نظام ها هرچند ممکن است در صورت خود در طول تاریخ خانه های تاریخی دچار تغییراتی شده باشد، لیکن ازلحاظ محتوا تا چند دهه اخیر تداوم داشته است و می-تواند به عنوان مجموعه شاخص هایی جهت طراحی موارد مشابه مورداستفاده معماران قرار گیرد.

Keywords:

ویژگی های شکلی , تناسبات هندسی , نمای درونی , حیاط خانه های تاریخی , خانه های درون گرا.