مطالعه تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات زراعی در لاین های نخود در شرایط دیم (Cicer arietinum L.)

آگاهی از روابط بین صفات زراعی این امکان را فراهم می کند تا به نژادگران با تشخیص آسان صفات، فشار گزینشی را در مراحل مختلف برنامه اصلاحی اعمال نمایند. به منظور تعیین تنوع ژنتیکی، همبستگی بین صفات و بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم صفات بر عملکرد دانه، چهل و هشت لاین بین المللی نخود به همراه رقم زراعی جم در یک آزمایش لاتیس ساده ۷×۷ دوگانه در سال ۱۳۷۹ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرکه کردستان کاشت و مورد بررسی قرار گرفتند. در بین ارقام مورد مطالعه از لحاظ تعدادی از صفات تنوع ژنتیکی معنی دار به دست آمد. در این بررسی ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنوتیپی صفات با یکدیگر تعیین شدند. عملکرد دانه با تعداد غلاف در بوته، تعداد شاخه های ثانویه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی دار داشت و همبستگی فنوتیپی مابین عملکرد دانه و تعداد روز از کاشت تا گلدهی منفی و معنی دار بود. در اغلب موارد همبستگی های فنوتیپی و ژنوتیپی مشابه و متناسب بودن، ولی تفاوت های موجود در برخی از صفات، حاکی از اثرات محیط بر صفت مورد نظر بود. با انجام تجزیه علیت، اثرات مستقیم بالای اجزای عملکرد بر عملکرد دانه آشکار شد، به طوری که وزن ۱۰۰ دانه بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه داشت.

Keywords:

Chickpea , Genetic variation , Path-analysis , Yield and yield components. , نخود زراعی , تنوع ژنتیکی , تجزیه علیت , عملکرد و اجزای عملکرد.